Η νότια διαδρομή του Ολύμπου δεν
είναι η πιο γνωστή. Είναι όμως
αυτή που σε φέρνει πιο κοντά
στη ζωντανή ψυχή του βουνού. Εδώ
δεν ανεβαίνεις μόνο για μια κορυφή·
περπατάς μέσα από δάση οξιάς και
ρεματιές με νερά, συναντάς χωριά που
κρατούν ακόμη τον ρυθμό του κάμπου
και ανοίγεσαι σε οροπέδια με ελεύθερα
άλογα. Ο Όλυμπος είναι το ψηλότερο
βουνό της Ελλάδας (2.917 μ.), ένας
τόπος με περισσότερα από 1.700
είδη φυτών και ενταγμένος από την
UNESCO στα Αποθέματα Βιόσφαιρας.
Κι όμως, όσο μεγαλόπρεπα κι αν
ορθώνονται οι κορυφές του, η εμπειρία
του νότου συνδέεται με κάτι πιο γήινο:
την εναλλαγή ανάμεσα στο ύψος και
το νερό. Γιατί σε λίγη ώρα δρόμου, οι
πλαγιές κατεβαίνουν στον Πηνειό και
στην ακτογραμμή της Λάρισας. Έτσι
μπορείς, την ίδια μέρα, να βρεθείς
από τις ράχες του Σκολιού σε μια
παραλία του Αιγαίου, συνδυάζοντας
την ανάβαση με ένα αναζωογονητικό
μπάνιο.

Ο Όλυμπος αλλιώς
Η ανάβαση από τον νότο είναι
διαφορετική. Δεν έχει την
κοσμοσυρροή της κλασικής διαδρομής
από το Λιτόχωρο ούτε τον χαρακτήρα
του «υποχρεωτικού» άθλου. Ξεκινά
από χωριά όπως τα Καλύβια ή
ο Κοκκινοπηλός —το ψηλότερο
κατοικημένο σημείο του βουνού — και
ανηφορίζει ανάμεσα σε οξιές, νερά και
ράχες που αγκαλιάζουν τον Θεσσαλικό
κάμπο.
Λίγο πιο ψηλά, στον Σπαρμό, το
ιστορικό μοναστήρι του 16ου αιώνα
στέκει σαν κάστρο πνευματικότητας. Η
Μονή υπήρξε κέντρο γραμμάτων, με
χειρόγραφα και μοναχούς που δίδασκαν
κρυφά στα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
Σήμερα, με την πέτρινη αυλή και τη
φιλοξενία των μοναχών, είναι μια στάση
που προσφέρει γαλήνη πριν η πορεία
συνεχίσει προς τα σκληρά βράχια.
Από εδώ ξεκινούν δύο διαφορετικές
εκδοχές πορείας: η πρώτη, από τον
Κοκκινοπηλό (1.130 μ.) ή τα Καλύβια
(600 μ.), μπορεί να διαρκέσει πολλές
ώρες μέσα από δάση και ράχες. Η
δεύτερη, πιο σύντομη, ακολουθεί οδικό
δασικό δρόμο από τα Καλύβια ως το
Καταφύγιο Χρηστάκη (2.430 μ.). Τα
10 χιλιόμετρα χωματόδρομου συχνά
γίνονται με τετρακίνητα 4x4, καθώς
είναι η πιο άμεση πρόσβαση για όσους
θέλουν να βρεθούν γρήγορα ψηλά στο
βουνό. Από το καταφύγιο το Σκολιό
(2.904 μ.) προσεγγίζεται σε περίπου
δύο ώρες.

Σκολιό: η κορυφή που γίνεται
ταξίδι
Καθώς η ανάβαση προχωρά, το
βλέμμα συναντά συχνά ελεύθερα
άλογα που βόσκουν στα οροπέδια·
φιγούρες περήφανες που μοιάζουν με
κομμάτι του ίδιου του τοπίου. Κι ακόμα
πιο ψηλά, διάσπαρτα αγριοκάτσικα
σκαρφαλώνουν στις ορθοπλαγιές,
δείχνοντας ότι εδώ οι κανόνες ανήκουν
στη φύση. Είναι εικόνες που κάνουν τον
ορειβάτη να νιώθει πως δεν ανεβαίνει
μόνο βουνό, αλλά εισέρχεται σε έναν
ζωντανό κόσμο, όπου άνθρωποι και
ζώα μοιράζονται την ίδια γη.
Η πορεία φτάνει στις
κορυφογραμμές του Σμέο και περνά
από καταφύγια που κουβαλούν τη
δική τους ιστορία. Το «Χρηστάκη»
(2.430 μ.), από τα παλαιότερα της
νότιας πλευράς, φτιάχτηκε με τη
συνδρομή ντόπιων ορειβατών και
παραμένει σημείο εκκίνησης για όσους
θέλουν να προσεγγίσουν γρήγορα
τις κορυφές. Λίγο πιο ψηλά, στις
Βρυσοπούλες (1.800 μ.), το ΚΕΟΑΧ
λειτουργεί ως βάση εκπαίδευσης
ορεινού αγώνα και χιονοδρομίας,
συνδέοντας το βουνό με μια μακρά
στρατιωτική παράδοση. Δίπλα του
βρίσκεται το μικρό καταφύγιο ανάγκης
«Κώστας Μιγκοτζίδης» (2.350 μ.),
μετονομασμένο το 2006 στη μνήμη του
ορειβάτη και καταδρομέα που χάθηκε
στα Καζάνια. Λιτό, με εννέα κρεβάτια
και μια σόμπα, στέκει σήμερα ως
μνημείο αφοσίωσης και υπενθύμιση ότι
το βουνό απαιτεί σεβασμό.
Από εκεί, το μονοπάτι οδηγεί στον
Άγιο Αντώνιο (2.815 μ.) και καταλήγει
στο Σκολιό (2.904 μ.). Τρίτη ψηλότερη
κορυφή του Ολύμπου, με μοναδική
θέα στον Μύτικα και τις απόκρημνες
δυτικές ορθοπλαγιές του, το Σκολιό
αποδεικνύει ότι εδώ η κορυφή δεν είναι
αυτοσκοπός αλλά αποκορύφωμα ενός
ταξιδιού σπιθαμή προς σπιθαμή.
Στην πορεία, τα Μεγάλα Καζάνια
ανοίγονται σαν πληγές σμιλεμένες
από τον χρόνο και τα χιόνια, μνημεία
δύναμης και απειλής. Κι ο Μύτικας,
συχνά κρυμμένος πίσω από σύννεφα,
ξεπροβάλλει ξαφνικά σαν αποκάλυψη∙
όχι μόνο η υψηλότερη κορυφή της
Ελλάδας, αλλά και η στιγμή που σου
θυμίζει ότι το βουνό σε ξεπερνά πάντα.
Από το Σκολιό, οι πιο έμπειροι
συνεχίζουν στη Σκάλα (2.882 μ.) και, με
κράνος και προσοχή, στην Κακόσκαλα
και τον Μύτικα (2.917 μ.). Η κατάβαση
μπορεί να γίνει από το Λούκι και τα
στενά Ζωνάρια, περάσματα σμιλεμένα
στην πέτρα που απαιτούν σιγουριά και
προσοχή. Έτσι, το μονοπάτι καταλήγει
στο Οροπέδιο των Μουσών — εκεί