Στις ομορφιές της Δωρίδας

Κλεφτές ματιές στον ήλιο, το καλοκαίρι αυτό. Σε όχθες στενές κι αβέβαιες, χύνεται βιαστικό κι εμείς ξωπίσω του, για μια ακόμη ανάσα. Τέτοιες στιγμές ο νους αντανακλά ξεχασμένες ομορφιές αφημένες, χρόνια τώρα, στην απλότητα της φύσης. Σε μια μεγάλη βόλτα απ’ τις ακτές στις κορυφές, κάποια απ’ τα γραφικά χωριά της Δωρίδας έβαλαν τα καλά τους και μας συστήθηκαν απ’ την αρχή.

Στο πέρασµα τ' ανέµου για το µεγάλο πέλαγος, έχασκε φαίνεται ο ασκός, όταν ξωκλήσι κυκλαδίτικο παράπεσε στο µεγάλο πλατανόδασος της παραλίας της Σεργούλας. Από τότε µια γαλανόλευκη Άγια Μαρίνα στην είσοδο του χωριού καλωσορίζει τους ξένους κι ευλογεί τους θαλασσινούς. ∆ύσκολα µα σθεναρά, τάχα αδιαφορήσαµε στις µυρωδιές απ' τον βασιλικό και το τηγανιτό ψαράκι για να βρεθούµε γρήγορα στη φηµισµένη παραλία. Το µάτι δεν φθάνει τέλος, έτσι όπως αυτή ανοίγεται χαµογελαστή. Νερά πιο διάφανα κι από διαµάντι, καλογυαλίζουν το βότσαλο που ντύνει την ακτή. Αλµυρίκια και ψάθινες οµπρέλες παρατάσσονται στη σειρά σε µια κατάσταση συνεχούς µέθης απ' τα τροπικά αντηλιακά. Πριν ο ήλιος ξεράνει το σώµα και η διάθεση ατονήσει, τα µαγαζάκια που βρίσκονται πάνω απ' τον δρόµο καλύπτουν κάθε ανάγκη. Οληµερίς µικροί και µεγάλοι παίζουν, κολυµπούν και χαίρονται µέχρι η δύση να µατώσει τον βυθό. Τότε φωτιές ανάβονται και µέσα απ' τις φλόγες οι παρέες φτιάχνουν αναµνήσεις κι ελπίζουν… Τα χωριά τη χειµωνιάτικη φορεσιά τους τη φυλούν ψηλά στο βουνό, αφού εκεί βρίσκονται τα πρωταρχικά σπίτια, ο πυρήνας απ' τον οποίο ξεπήδησαν οι παραλιακοί οικισµοί. Η Άνω Σεργούλα είναι ένα ηµιορεινό χωριό κάπως µυστηριώδες, γιατί φηµίζεται, πως στα σπλάχνα της κρύβονται ανεξερεύνητες σπηλιές. Από τις πηγές Φλέβα και Πολυσταύρι χείµαρρος ρίχνεται ο Σεργουλοπόταµος και µέσα στο µακρύ φαράγγι σαν άλλος γλύπτης σµίγει βράχους, σµιλεύει σταλακτίτες και φτιάχνει καταρράκτες. Συνήθως τέλη Ιούλη πραγµατοποιείται και ανάβαση του ποταµού σε µια µέτριας δυσκολίας διαδροµή. Οι τολµηροί όµως ανταµείβονται µε τη δροσιά ενός µικρού «πάντα βρέχει» και τις αναζωογονητικές βουτιές κάτω απ' τον  εντυπωσιακό καταρράκτη. Στο σηµείο εκκίνησης για τον ποταµό, ο επισκέπτης µπορεί να θαυµάσει από κοντά δυο καλά σωζόµενα, αρχιτεκτονικά στολίδια, χρονολογηµένα τον 18ο αιώνα: τον υδραύλακα και τον υδρόµυλο του Βενέτη που τώρα  χρησιµοποιείται ως οικία.

Γλυφάδα

Περνώντας την περιοχή Κάτεργο, φαντάζοµαι πως σε µια τέτοια βόλτα ένα ποδήλατο κι ένα ψαθί είναι όλα όσα χρειάζεσαι. Μια ταµπέλα κι ένα σαπισµένο βαρκάκι που κυµατίζει πού και πού στο κάλεσµα του µαΐστρου, µας καλωσορίζουν στο χωριό Γλυφάδα. Αναµφίβολα την καλύτερη θέα της περιοχής, απολαµβάνει το κοιµητήριο και όσα σπίτια βρίσκονται σε αυτήν την πλευρά. Το κοιµητήριο είναι ταυτόχρονα το παρατηρητήριο και το ορµητήριο για τους πιο συχνούς επισκέπτες του, που δεν είναι άλλοι από τους συµπαθείς γλάρους. Με τεντωµένο λαιµό ψηλώνουν λίγο ακόµη τον σταυρό στον Θεό. Τα ανήσυχα µικροσκοπικά και ταξιδιάρικα µάτια τους αδηµονούν καθηµερινά για την στιγµή εκείνη, που το επίµονο µπλε, που ορίζοντα δεν λογάει, να πάψει µεµιάς στο λευκό πέρασµα της τράτας, δίνοντας το σύνθηµα για κέρασµα.  Κραυγάζοντας, φέρνουν τα νέα στις ψυχές και από την φούρια την πολλή, λευκό φτερό σχεδόν αγγελικό στο µάρµαρο αφήνουν να κυλήσει, για να χουν και οι ψυχές κάτι να πουν στους πολυαγαπηµένους.

Μετά τη στροφή του δρόµου, µια µεγάλη πέτρινη Παναγιά δεσπόζει στη λιθόστρωτη πλατεία της Γλυφάδας. Κοιτά  πάντα τα σπίτια να σκαρφαλώνουν στο βουνό ίσα µε την στεφανωµένη απ' τ' αποµεινάρια του Παλαιοκάστρου κορυφή, λείψανα περασµένου κλέους της ιστορίας. Καληµερίζει όµως και το απέναντι κοκκινόσπιτο, υπεύθυνο για το βάπτισµα του  χωριού, καθώς στα δικά του θεµέλια τρέχει το γλυφονέρι. Γλυφάδα στα χαρτιά µα Γλύφα στην καρδιά. Ένα χωριό άρτιο, το οποίο διαθέτει πέρα απ' τα εστιατόρια και τα καφέ, δικό του φαρµακείο, σούπερ µάρκετ και δηµοτικό σχολείο. Ιδανική επιλογή για οικογενειακές διακοπές. Τα καλοκαίρια οµάδες ανθρώπων µε πολλή αγάπη για τον τόπο τους διοργανώνουν ποικίλες δραστηριότητες: κολυµβητικοί αγώνες, τουρνουά scrable, ποδηλατικές εξορµήσεις ακόµα και αναβίωση αρχαίων παιχνιδιών όπως η Τσιλίκα, είναι µόνο κάποιες από αυτές.

Μόλις το νυχτολούλουδο ξυπνά, το κέντρο ζωντανεύει. Κάθε κόγχη της εκκλησιάς και µια περιπέτεια. Άλλοτε κρυψώνα για τους µπόµπιρες και άλλοτε σκηνικό για τα πρώτα φλερτ. Περιµετρικά, τα ξύλινα παγκάκια προσφέρονται για κουσκουσάκι απ' τους ηλικιωµένους, το οποίο καλύπτεται εντέχνως από παιδικές φωνές. Πληγωµένη και γδαρµένη απ' τις ροδιές και τις µπαλιές, η πλατεία επουλώνει κάθε ξηµέρωµα. Στην αυλή της τον δεκαπενταύγουστο, επιτρέπει και µια µεγάλη γιορτή για χάρη της, ένα πανηγύρι. Ευτυχής όποιος βρεθεί ανάµεσα στο καλοψηµένο αρνάκι, τις µυρωδάτες πίτες και το κλάµα του κλαρίνου, γιατί τελικά αυτό είναι η ελληνική παράδοση.  Στο µικρό λιµάνι, µία µία αράζουν οι κουνιστές. Και είναι όλες κόρες, αφού το έθιµο θέλει η βάρκα της οικογένειας να παίρνει πάντοτε το όνοµα της θυγατέρας. Έτσι κάθε πρωινό η «Μίνα», η «Μαριώ» και η «Ανδριάννα», περιµένουν την «Αγγελική» να φέρει την ψαριά για να στηθεί µια υπαίθρια αγορά. Το βράδυ, τα χλωµά φώτα ανάβουν πάνω απ' τα πολύχρωµα δίχτυα και οδηγούν τους πιο ροµαντικούς σε µια περαντζάδα  ή σ' ένα χαλαρό ποτό. Απ' το µπαράκι, το χωριό, µια λαµπερή οφθαλµαπάτη, σαλεύει µε το νερό στο άκουσµα µπαλάντας, ενώ εγώ έχω µείνει να κοιτώ απέναντι αυτό το σκοτεινό νησί, πειρατικό καράβι που αγκυροβόλησε κοντά.

Ευτυχής όποιος βρεθεί ανάμεσα στο καλοψημένο αρνάκι, τις μυρωδάτες πίτες και το κλάμα του κλαρίνου, γιατί τελικά αυτό είναι η ελληνική παράδοση.

Από μπροστά έχεις την αίσθηση ότι είναι ένα περιποιημένο στρογγυλό νησί αλλά από πίσω αγριεύει και κόβεται απότομα με βράχο.

Χάνια, Σπηλιά, Τριζόνια

Περνώντας απ’ τα Χάνια και µέσα απ’ το δασάκι, ένας δρόµος µας βγάζει σε απόµερο ταβερνάκι, που οριοθετεί το χωριό της Σπηλιάς. Εδώ ο χρόνος µε γυρίζει σε µέρες µεστωµένες σε ουσία κι έχει στο όνοµά του µια υπόσχεση για θέα και αύρα µοναδική. Ούζο κρυστάλλινο και παραµύθι στο βιβλίο − µισή µέσα να βρέχοµαι, µισή έξω να καίγοµαι, γίνοµαι πλάσµα µυθικό και είναι όλα όσα ζητώ. Η Σπηλιά µπορεί να είναι διάσηµη για τις ψαροταβέρνες της, µα στα Χάνια βρίσκεται το πέρασµα για το µυστηριώδες χθεσινοβραδινό καράβι, που δεν είναι άλλο απ’ το νησί των Τριζονίων. Πρόκειται για το µεγαλύτερο και µοναδικό κατοικηµένο νησί του Κορινθιακού κόλπου, που πήρε τ’ όνοµά του είτε απ’ τα συµπαθή έντοµα είτε απ’ τις τρεις ζώνες πρόσβασης είτε απ’ το αρχαίο Ιερό του Τρίτωνα κι επιπλέει περήφανο, χωρίς να επιτρέπει πάνω του αυτοκίνητα. Έτσι µέσα σε λίγα λεπτά και µε το ελάχιστο κόστος του ενός ευρώ βρίσκεσαι στο νησί που τόσο πόθησε ο µεγιστάνας Ωνάσης, µα ποτέ δεν κατάφερε ν’ αποκτήσει. Οι πρώτες εικόνες µε τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια, τα καφέ, την µικρή αλλά οργανωµένη παραλία συνθέτουν το τουριστικό πρόσωπο του νησιού. Εξερευνώντας το όµως διεξοδικά, διαπιστώνεις φυσικές οµορφιές που µόνο η ηρεµία µπορεί να χτίσει. Απ’ τα δεξιά ο επιβλητικός Αϊ Γιώργης προστάζει τους περιπατητές ν’ ακολουθήσουν τ’ ανηφορικό, πνιγµένο στο πράσινο, µονοπάτι. Καθαρά πνευµόνια και βυθίζεται στο γαλάζιο. Ευθεία το φυσικό λιµάνι σε προσκαλεί στην πολυτελή ζωή των γιοτ. Πληθώρα σκαφών διαφόρων χωρών τονώνει την οικονοµία. Κάποιοι επιλέγουν να δένουν όλο τον χρόνο, αφού έως τώρα τουλάχιστον, το λιµάνι διατίθεται δωρεάν.

Απ' τ' αριστερά ο δρόµος οδηγεί στο παρελθόν και συνάµα στο παρόν της καθηµερινότητας των Τριζονίων. Ελιές κι αµπέλια, ευκάλυπτοι και ανθισµένες βουκαµβίλιες, πεισµατικά γεράνια καταληψίες στις φροντισµένες αυλές, αγαλµατένια λιονταράκια-φρουροί στις φρεσκοβαµµένες εξώπορτες µας συντροφεύουν ως την Αγία Παρασκευή. Μικρή ανάπαυλα στον σκιερό περίγυρο, µε την ευχή να ξανάρθω στη γιορτή της, τότε που οι κυρές τρατάρουν µε τα καλούδια τους λίγη Ελλάδα τους ξένους. ∆ίπλα απ' την εκκλησιά αγέρωχα στέκεται το παλιό σχολειό. Στα χρώµατα του ουρανού και της πέτρας, µια σηµαία, µια πινακίδα κι ένα τζάµι µισοσπασµένο ζωντανεύουν σκηνές απ' τα παλιά. ∆έος νιώθω σαν σηκώνω το βλέµµα στο απέναντι βουνό της στεριάς. Ξέρω ένα παιδί να κουτρουβαλάει τα βράχια από κει ψηλά και να θαλασσοπνίγεται τους χειµώνες για δυο αράδες γνώση. Σήµερα το σχολείο δεν λειτουργεί, σποραδικά µόνο ως χώρος εκδηλώσεων. Στον κάµατο της ζέστης, µια κουτσοµπόλα φραγκοσυκιά πετάγεται να µας δει. Πίσω  της, ακόµη µια προσβάσιµη παραλία. Υπάρχουν όµως κι άλλες που η προσέγγιση γίνεται µόνο εν πλω και ίσως τελικά αυτός να είναι ο καλύτερος τρόπος να δεις το µέρος. Νοικιάζοντας κάποιο βαρκάκι µπορείς επίσης να επισκεφτείς και το νησάκι του Αϊ Γιάννη, έναν ιδιωτικό κατάφυτο παράδεισο που βρίσκεται πολύ κοντά στα Τριζόνια. Από µπροστά έχεις την αίσθηση ότι είναι ένα περιποιηµένο στρογγυλό νησί αλλά από πίσω αγριεύει και κόβεται απότοµα µε βράχο.

Ορεινά χωριά, ∆αφνοχώρι

Η επιβίωση των χωριών της ∆ωρίδας δεν βασίζεται αποκλειστικά στην αλιεία. Οι περισσότεροι, κυρίως οι παλιοί, φέρουν ταυτότητα βουνίσιου και ασχολούνται µε την κτηνοτροφία, τη γεωργία, οικοδοµικές αλλά και χειροτεχνικές εργασίες, όπως η σαπωνοποιία.  Κάποια ορεινά χωριά κατοικούνται όλο τον χρόνο, όπως για παράδειγµα η Ελαία ή αλλιώς Βελενίκο, το οποίο µάλιστα είναι πυκνοχτισµένο. Η Καλλιθέα δεν έχει πολλούς κατοίκους, έχει όµως µια ενδιαφέρουσα ιστορία να διηγηθεί. Όταν κάποτε τυχαία περνούσε από εδώ η Φρειδερίκη εντυπωσιάστηκε τόσο που θέλησε να µάθει τ' όνοµα του χωριού.

Αµέσως όµως απαίτησε την µετονοµασία του σε Καλλιθέα, και πόσο δίκαια έπραξε για την τότε… Ξυλογαϊδάρα. Σε υψόµετρο 900 µέτρων βρίσκεται και το ∆αφνοχώρι. Κάποτε Μαραζιά το φώναζαν, προφητικά, αφού µαράζωσε µε τον σεισµό και την µετέπειτα εγκατάλειψη. Στο ερειπωµένο χωριό αφήνω πίσω τη µεγάλη βρύση, το «Κεραµίδι» και περιπλανιέµαι στα µισογκρεµισµένα σπίτια. Σ' εκείνο το χαγιάτι το γαντζωµένο στον χρόνο, νύχτωσε πια. Η λάµπα που αχνόφεγγε τη σκυφτή σιλουέτα έσβησε και µόνο κάποιο αερικό ξέµεινε να βροντά το ξεχαρβαλωµένο παραθύρι. Ο κρότος παύει µπρος στη φωνή του Αϊ Νικόλα, που σαν καµπάνα κρεµάστηκε στα κλαδιά του γεροπλάτανου. Το µέρος βρίθει από σκοτεινούς θρύλους. Ήθελε παλιά µια κατάρα να κραδαίνει πάνω απ' τα κεφάλια των ανδρών και να αφήνει πίσω νύφες µαυροντυµένες κι άχρωµες να περιµένουν στην εξώπορτα για την επόµενη. Είναι και το τοπίο που γεννά τον τρόµο, όπως το φοβερό δάσος των Κέδρων λίγο πιο πάνω απ' το χωριό, εκεί που ανθρώπινο χέρι άφησε έναν µεγάλο κούκλο, φόβητρο για τα δαιµόνια. Παραµερίζοντας δοξασίες κατηφορίζω στου «Καττή τη Ράχη». Το προσεγµένο και καλαίσθητο πλάτωµα στην άκρη του βουνού σε ξεκουράζει µε µια αέρινη θέα προς τα νησάκια του Κορινθιακού. Θα επιστρέψω στη µαγική πλατεία του χωριού για να γνωρίσω από κοντά έναν νέο άνθρωπο τον κ. Ηλία Σχίζα,  που µε δύναµη ψυχής και µεράκι, όχι µόνο αποφάσισε να κατοικήσει εκεί µόνος του αλλά έστησε κι ένα αυθεντικό καπηλειό, θα τολµούσα να πω, από εκείνα που οι φιλόσοφοι αγαπούν να υπάρχουν και να συζητούν. Θεµατοφύλακας ξεχασµένων παραδόσεων και υπέρµαχος της ποιότητας σε όλους τους τοµείς αποτελεί λαµπρό παράδειγµα για την επιστροφή στην ύπαιθρο. Στη δύσκολη πραγµατικότητα που βιώνουµε µοιάζει άλλωστε η σοφότερη επιλογή. Φτιάχνοντας µόνος του βούτυρο, χρησιµοποιώντας αγνές πρώτες ύλες απ' το περιβόλι, ντόπιο κρέας και γάργαρο πηγαίο νερό, προσκαλεί φίλους και όσους νιώθουν το ταξίδι να ξαποστάσουν κάτω απ' τον µεγάλο πλάτανο, να ξεδιψάσουν µε ρακή, να χορτάσουν φαγητό µέσα στ' αρώµατα του θυµαριού και του ξύλου και να ονειρευτούν ελεύθερα σε µελωδίες καµωµένες από καηµό και έρωτα. Κάτι απροσδιόριστα γνώριµο πάντα θα µε γυρίζει εδώ σε αυτή την πλατεία, σε αυτό τον πλάτανο. Μοναχική, όπως ο ποιητής, θα φαντάζοµαι αραχνοΰφαντα πως δένοµαι µαζί του και αφουγκράζοµαι κάτω απ' τη µεγάλη τρύπα στον κορµό, αυτί ανθρώπινο θαρρείς, ν' ακούσω όσα άκουσε, να µάθω όσα ξέρει. Στην τόση ησυχία θα κάθοµαι δίπλα του, στωικά θα σχηµατίζω µια σµαραγδένια καρδιά στη θέση του Αϊ Γιάννη, ένα πειρατικό καράβι να σαλπάρει, και θ' αλλάζω µαζί του. Χρυσή το φθινόπωρο, λευκή τον χιονιά κι αιθέρια το θέρος. Κι όταν ο άνεµος βαλθεί να µας κλονίσει, εγώ πάνω του θα κρατηθώ, γιατί τα δέντρα όσο κι αν λυγάν πάντα πατρίδα θα ναι.

Προτάσεις

info's

Για µια άνετη και πολυτελή διαµονή επιλέξτε τα διαµερίσµατα ΟΙΑΝΘΗ Rentals στη Γλυφάδα. Τηλ.: 69725 56844.

Το Cafe Bar – Μεζεδοπωλείο BELLA VISTA στη Σπηλιά προσφέρεται για καφέ και νόστιµα µεζεδάκια πάνω στο κύµα. Λειτουργεί απ’ το πρωί ως αργά το βράδυ κι είναι ιδανικό και για τα παιδιά. Τηλ.: 22660 71336, 69722 89455. Το Restaurant-Beach Bar IDALIO εκτός από καφέ προσφέρει δροσιστικά κοκτέιλ αλλά και παραδοσιακή κουζίνα στην παραλία Σεργούλας τηλ.26340 91562, 69749 01927.

Για καφέ και χαλαρό ποτό πάνω στη θάλασσα αλλά και ποιοτική ελληνική και ιταλική κουζίνα, CARVOU CAFE bar και το εστιατόριο ΕΥΚΑΛΥΠΤΟΣ αποτελούν την καλύτερη επιλογή στη Γλυφάδα. Τηλ.: 22660 71208. Στο ∆αφνοχώρι, στο παραδοσιακό καφενείο ΡΟ∆ΟΝ ∆ΑΦΝΗ πάνω στη γραφική πλατεία µπορείτε πέρα απ’ τον καφέ ν’ απολαύσετε κατόπιν παραγγελίας, σπιτική κουζίνα από εκλεκτές πρώτες ύλες. Τηλ.: 69091 46573.

Ευχαριστούµε τα Super market ΚΑΠΕΝΤΖΩΝΗΣ στη Γλυφάδα και στην Ερατεινή. Τηλ.: 22660 31524.

Το οδοιπορικό πραγµατοποιήθηκε µε την ευγενική χορηγία του ∆ήµου ∆ωρίδος.

Θα το βρείτε στο

τεύχος 127

0
Shares

Σας αρέσει το site μας?

Ακολουθήστε μας στα social και δεν θα το μετανιώσετε...

0
Shares