Νότιος Ταΰγετος

Μυστηριακός και φιλόξενος

Έτσι μου στάθηκε ο Ταΰγετος: όπως ο κόρφος της μητέρας μου. Με πότισε γαλάζιο, αψύ αίμα, ήλιο και πράσινο ως να μου δέσει την ψυχή όπως την πέτρα του ως να χαράξει στην καρδιά μου τις βαθιές χαράδρες του να σχηματίσει μες στη ζωή μου δώδεκα κορφές να βγαίνω απάνω με μοναδικό μου όνειρο τον ήλιο. Με δίψα μου μοναδική τον ήλιο. Νικηφόρος Βρεττάκος

Η πρωινή πάχνη έχει μόλις σκορπίσει και οι λιγοστές ακτίνες του ήλιου διαπερνούν σιγά σιγά τη συννεφιά, χαρίζοντας τη λάμψη τους στον Ταΰγετο. Η θέα της επιβλητικής του οροσειράς, καθώς πλησιάζουμε προς τη Σπάρτη, γίνεται ολοένα και πιο μαγευτική, αιχμαλωτίζοντας το βλέμμα, που αχόρταγα περιπλανιέται στην κορυφογραμμή. Θέλει να διατρέχει το περίγραμμά της ξανά και ξανά, τόσο που χρειάζεται εγκράτεια, για να μείνεις προσηλωμένος στον δρόμο και να συγκεντρωθείς στην οδήγηση. Η εικόνα του ορεινού όγκου σε συνδυασμό με τα αρώματα του ελαιόλαδου από τα ντόπια ελαιοτριβεία αγαλλιάζουν την ψυχή, λειτουργούν σαν ηρεμιστικό, που σε γεμίζει πληρότητα και ευγνωμοσύνη.

Άρνα και Γοράνοι

Η κατάφυτη φιδογυριστή διαδρομή που ενώνει τη Σπάρτη με την Άρνα, γεμάτη με πλατάνια, καστανιές, καρυδιές και αρωματικά βότανα είναι καθαρτήριο. Δεκέμβρης μήνας και δεν μπόρεσα να αντισταθώ, να ανοίξω το παράθυρο να μπει ο δροσερός αέρας να γεμίσει τα πνευμόνια μας με ζωή!
Πρώτη μας στάση η Άρνα, ένα ορεινό χωρίο χτισμένο σε υψόμετρο 750μ. στην πλαγιά του Ταΰγέτου. Οι καμινάδες φαίνονται να αχνίζουν από μακριά. Στην πλατεία με τη μαρμάρινη βρύση του 1922 πρωτοστατεί ο υπεραιωνόβιος πλάτανος. Στην αγκαλιά του, κάθε φθινόπωρο πραγματοποιείται η φημισμένη γιορτή του κάστανου. Το μπαλκόνι της πλατείας στέκεται στην άκρη μιας καταπράσινης χαράδρας, που στο βάθος της κυλάει ο αρχαίος ποταμός Σμήνος. Πηγάζει κοντά στην Άρνα και μπορεί κανείς να περπατήσει το μονοπάτι, που ξεκινάει λίγο έξω από το χωριό μέχρι τις πηγές της Αγίας Μαρίνας.
Στο καφενείο είναι μαζεμένες λιγοστές γυναίκες, που περιμένουν τον αγροτικό γιατρό από το Γύθειο, πίνοντας τον καφέ τους κουβεντιάζοντας. Πιάνουμε κουβέντα με την κυρία Κούλα, που γεννήθηκε και
«αναστήθηκε» εδώ, όπως χαρακτηριστικά μας είπε, αλλά παντρεύτηκε στη γειτονική «Σπαρτιά». Μας άνοιξε την καρδιά της, μιλώντας για τη ζωή της και το χωριό, «…σας νιώθω σα συγγενείς μου». Μας κέρασε τον καφέ, δείχνοντάς μας τον δρόμο προς τις πηγές. Οι οδηγίες ήταν σαφείς: στο τέλος του ασφαλτοστρωμένου δρόμου πρέπει να αφήσουμε το αμάξι, γιατί μετά τις πρόσφατες βροχές, ο χωμάτινος δρόμος έχει
νεροφαγώματα και μόνο αγροτικό ή τζιπ συνεχίζει με ασφάλεια. Καθώς κατηφορίζει στο φαράγγι, ο δρόμος περνάει μέσα από ελαιόδεντρα. Εδώ και εκεί, στα διάφορα χωράφια συναντάς
οικογένειες να δουλεύουν ακάματα στη συγκομιδή της ελιάς.

Θυμάρι, θρούμπι και φασκόμηλο ευωδιάζουν το πέρασμά μας και ο ήχος του ποταμιού μας συνοδεύει, μέχρι που φτάνουμε στις πηγές της Αγίας Μαρίνας. «Από εδώ πίνει νερό όλη η Μάνη» μας είχε πει χαρακτηριστικά η κυρία Κούλα, πριν μας αποχαιρετήσει και πράγματι το νερό του ποταμού έχει μια χαρακτηριστική γλυκύτητα, που αναφέρει και ο Παυσανίας στα «Λακωνικά» του.
Στους Γοράνους περιηγηθήκαμε στα καλντερίμια, συνομιλώντας με τους κατοίκους, που εκείνη την ώρα επέστρεφαν από τις ελιές. Αυτήν την εποχή οι περισσότεροι κάτοικοι ασχολούνται με τη συγκομιδή του πολύτιμου καρπού και όπως μας εξήγησαν, βιάζονται να προλάβουν να τελειώσουν, πριν αρχίσουν οι πολλές βροχές και τα χιόνια, καταστρέφοντας τους κόπους τους και την παραγωγή.

 

Η κυρία Κούλα στην ιστορική βρύση της Άρνας του 1922, περιμένοντας τον αγροτικό γιατρό.
Στη σκιά του Ταΰγετου εκτείνεται το κτήμα βιολογικής καλλιέργειας Γκολέμη με μεγάλη ποικιλία φρούτων και κηπευτικών.
Ελαιόδεντρα έξω από τους Γοράνους.

Ξηροκάμπι

Το Ξηροκάμπι είναι το μεγαλύτερο χωριό της ευρύτερης περιοχής και εδώ βρίσκει κανείς αρκετές επιλογές για φαγητό και καφέ. Στρατηγικά τοποθετημένο, ανάμεσα από τον Μυστρά και το Γύθειο αποτελεί εξαιρετική επιλογή για τόπο διαμονής και ορμητήριο εξερεύνησης της φύσης του Ταΰγετου. Μέσω του εκτεταμένου δικτύου μονοπατιών, οι λάτρεις του βουνού μπορούν να γνωρίσουν από κοντά τις αστείρευτες ομορφιές του. Απόλυτα φιλόξενος και φιλικός, ο παραδοσιακός ξενώνας Ταλετόν έχει αυτό το αίσθημα θαλπωρής, που χρειαζόμαστε μετά από μια τόσο γεμάτη μέρα. Πήρε το όνομά του από την ψηλότερη κορυφή του Ταΰγετου (2.404μ.), τον Προφήτη Ηλία ή Ταλετόν, που δεσπόζει στην περιοχή και είναι προσπελάσιμη μέσω μονοπατιού, που ξεκινάει από το ορειβατικό καταφύγιο. Ο ιδιοκτήτης του ξενώνα, Ηλίας Γιατράκος, μας υποδέχτηκε εγκάρδια και μας μίλησε για την ιστορία του κτιρίου, η οποία ξεκινάει τον 19ο αιώνα, όταν ο χώρος χρησιμοποιούταν για την αποθήκευση αγροτικών προϊόντων και την παραγωγή μεταξιού. Το κτίσμα θεωρείται δείγμα της βιομηχανικής αρχιτεκτονικής της Λακωνίας, που βασίζεται στην πέτρα και το ξύλο και έχει την τύχη να διασώζει σε πολύ καλή κατάσταση μια υπόγεια μαρμάρινη δεξαμενή λαδιού. Στο νοτιοδυτικό άκρο του χωριού, εκεί που ξεκινάει ο δρόμος για την Κουμουστά και καταλήγει το φαράγγι του Ανακώλου, διέρχεται ο χείμαρρος Ρασίνα και από τα ελληνιστικά χρόνια έχει χτιστεί ένα μονότοξο γεφύρι − σε χρήση ακόμη και σήμερα − που ένωνε μέσω της Βασιλικής Οδού τη Σπάρτη με την Καρδαμύλη. Οι κάτοικοι μας είπαν, ότι σύμφωνα με τον μύθο, από εδώ πέρασε ο Πάρης με την Ωραία Ελένη, για να πάει στο νησί Κρανάη του Γυθείου και να φύγει για την Τροία. Δραστήρια κοινωνία, το Ξηροκάμπι διαθέτει αρκετούς πολιτιστικούς, αθλητικούς και χορευτικούς συλλόγους, ενώ εδώ ανακαλύψαμε κι ένα εργαστήριο αρχαίας λύρας! Ανήκει στον κύριο Γιάννη Σταθάκο, μουσικό και πολιτικό μηχανικό και αν κάποιος ενδιαφέρεται να τον γνωρίσει, δεν έχει παρά να ρωτήσει στο καφενείο του χωριού. «Η λύρα είναι ένα όργανο ηρεμιστικό, έχει την ιδιότητα να σε χαλαρώνει», μας εξηγεί ο κύριος Γιάννης, καθώς δοκιμάζουμε τις μουσικές μας δυνατότητες επάνω στις χειροποίητες λύρες, που έχουν κατασκευαστεί στα πρότυπα της αρχαιότητας. Ο ίδιος ξεκίνησε το εργαστήρι του σε μια δύσκολη προσωπικά εποχή και οραματίζεται τη δημιουργία ενός χώρου, όπου θα μπορεί ο επισκέπτης, όχι μόνο να δει αρχαία όργανα, αλλά να τα πιάσει στα χέρια του, να τα δοκιμάσει και γιατί όχι να δημιουργήσει μουσική. «Αν θέλετε μπορούμε να ανεβούμε στους Πενταυλούς και να πάρουμε μαζί μας και τη λύρα» μας λέει, ανανεώνοντας με μεγάλη χαρά το ραντεβού μας για το επόμενο πρωί.

Μονή Γόλας

Χτισμένη στα 900μ. υψόμετρο σε μια περιοχή γεμάτη από καστανιές, πεύκα και έλατα, η Μονή είναι αφιερωμένη στην Παναγιά Ζωοδόχου Πηγής. Περνώντας μέσα από το πυκνό ελατοδάσος, τα σύννεφα έχουν κατέβει χαμηλά, και το χώμα αναδύει αρώματα καθάρια και ζωογόνα. Είναι λίγο πριν το σούρουπο και το κρύο έχει αρχίσει να γίνεται αισθητό. Όλη η πορεία μέχρι το μοναστήρι, το οποίο δεν φαίνεται από κανένα σημείο του δρόμου, παρά μόνο από την τελευταία στροφή έχει κάτι μυστηριακό και απόκοσμο.Εκεί μας περίμενε η ζεστή υποδοχή του πατέρα Ηλία, μοναδικού μοναχού του μοναστηριού. Μας ξενάγησε στο καθολικό (1632) και τον νάρθηκα (1653) του ναού, και μας μίλησε για τη μοναδική του αγιογράφηση: επτά ναοί όλοι και όλοι σε ολόκληρη τη χώρα και μοναδικός στη Νότιο Ελλάδα που απεικονίζει αρχαίους σοφούς και φιλοσόφους. «Αυτοί μίλησαν για έναν Θεό» μας εξηγεί, αιτιολογώντας γιατί ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης, ο Θαλής και ο Θουκυδίδης μεταξύ άλλων έχουν θέση σε μια χριστιανική εκκλησία. Κι αν αναρωτιέστε, πως είναι να ζει κανείς απομονωμένος μέσα στο δάσος, ο πατέρας Ηλίας μας εξήγησε, πως δεν νιώθει καθόλου μόνος. Ο λόγος του Θεού είναι παρών μέσα από τη σιωπή, μας είπε, και πως ανάμεσα σε κόσμο είναι συνήθως κανείς πολύ πιο μόνος από τον ίδιο... Ακούσαμε ιστορίες για τα αγριογούρουνα, που έρχονται τις νύχτες και χτυπάνε πάνω στις πόρτες του μοναστηριού και για τις αναρίθμητες αστραπές που πέφτουν, όταν βρέχει. Κεραστήκαμε λουκουμάκι και καφέ και εγκάρδια χωριστήκαμε, με την υπόσχεση να ανταμώσουμε ξανά, αν είναι θέλημα Θεού. Λίγο η κουβέντα, λίγο το τοπίο πήραμε τώρα τον δρόμο της επιστροφής πιο ανάλαφροι αλλά και πεινασμένοι. «Αν θέλετε να φάτε εξαιρετικό σπιτικό φαγητό, η «Παραλία» στο Ξηροκάμπι είναι μονόδρομος» μας ξεκαθάρισαν οι ντόπιοι. Δεν είχαμε άλλη επιλογή. Καθίσαμε δίπλα στο τζάκι και αφήσαμε τον Κώστα να μας περιποιηθεί. Δοκιμάσαμε άγρια χόρτα του βουνού με θεσπέσιο λάδι, που βγήκε μόλις χθες. Τυροπιτάκια με φέτα και σπιτικό φύλλο, λουκάνικο με πορτοκάλι, καπνιστό χειροποίητο δικό τους, κολοκυθοανθούς γεμιστούς με τυρί και δυόσμο, χορτόπιτα με διάφορα χόρτα και όλα τα υλικά από το μποστάνι τους. Τι καλύτερος τρόπος για να κλείσεις μια γεμάτη μέρα στο βουνό.

 

Η Κουμουστά είναι φυσικά οχυρωμένη στις χαράδες του Ταΰγετου.
Από τον μεσαιωνικό οικισμό της Κουμουστάς, που βρίσκεται στα 750 μέτρα υψόμετρο στις πλάγιες του Ταΰγετου ξεκινά το μονοπάτι, που οδηγεί στη δασική περιοχή των Πενταυλών, στα 1200 μέτρα υψός.
Ελαιώνας στο κτήμα Βιολογικής καλλιέργειας Γκολέμη.

Κουμουστά και Πενταυλοί

Διασχίζουμε το φαράγγι του Ανακώλου, περνώντας δίπλα απ’ το ποτάμι με τους μικρούς καταρράκτες, μέχρι να φτάσουμε στο πετρόχτιστο μεσαιωνικό χωριό της Κουμουστάς στην άκρη του φαραγγιού. Ο ήχος του νερού και η φρεσκάδα της μυρωδιάς του δάσους μας συντροφεύει, ώσπου εμφανίζονται και τα πρώτα σπίτια του παραμυθένιου οικισμού των δύο μόνιμων κατοίκων. Στην πετρόχτιστη πλατεία με τα πλατάνια και τις βρύσες με το κρυστάλλινο νερό αφήσαμε το αμάξι, για να περιηγηθούμε στα στενά καλντερίμια, να χαζέψουμε από τα μπαλκόνια και τις αυλές το καταπράσινο φαράγγι, που απλωνόταν στα πόδια μας και να ατενίσουμε τα βουνά, που ορθώνονταν μπροστά μας επιβλητικά. Το χωριό χτίστηκε την εποχή του Βυζαντίου, τότε που οι κάτοικοι, για να προστατευτούν από τις επιδρομές των πειρατών, μαζεύονταν στην ενδοχώρα. Όταν πέρασε ο κίνδυνος, άρχισαν σιγά σιγά να κατεβαίνουν στα πεδινά, που όσο να πεις, η καθημερινότητα είναι λιγάκι πιο εύκολη και με το πέρασμα του χρόνου ο οικισμός εγκαταλείφθηκε. Από την Κουμουστά ξεκινάει ένα μονοπάτι που καταλήγει στη δασική περιοχή των Πενταυλών, μια πανέμορφη πεζοπορική διαδρομή, που περνά από πηγές, καταρράκτες και πυκνό δάσος. Εμείς επιλέξαμε να πάμε οδικώς από τον δρόμο, που περνάει έξω από το χωριό. Συναντηθήκαμε με τον κύριο Γιάννη και την κόρη του Δήμητρα, τη συντροφιά μας από το εργαστήρι αρχαίας λύρας και συνεχίσαμε όλοι μαζί με το τζιπ. Είναι κι η μόνη εναλλακτική λύση να ανέβεις στο βουνό, αν δεν επιθυμείς να πεζοπορήσεις. Κάναμε μια μαγευτική διαδρομή μέσα από το δάσος, σταματώντας κάθε λίγο, για να θαυμάσουμε πότε έναν καταρράκτη, πότε τις αστείρευτες τονικότητες του πράσινου, τα θεόρατα έλατα, τα κόκκινα πεσμένα φύλλα και όλα αυτά πασπαλισμένα με την ελαφριά ομίχλη, που μετουσίωνε το τοπίο σε σκηνικό βγαλμένο από παραμύθι. Τα τελευταία 15 λεπτά της διαδρομής γίνονται αποκλειστικά με τα πόδια, οπότε συνεχίσαμε πεζοί μέσα στο δάσος, παραδομένοι στην αγκαλιά του βουνού, που μάγεψε κυριολεκτικά όλες τις αισθήσεις μας. Η εμπειρία απογειώθηκε, μόλις φτάσαμε στους Πενταυλούς και η Δήμητρα έπαιξε την αρχαία λύρα της με συνοδεία τον φυσικό ήχο του νερού, που κατακρημνιζόταν από τους βράχους. Κλείνω τα μάτια να κρατήσω τη στιγμή, ανοίγω τα ρουθούνια μου να χορτάσω φρέσκο αέρα. Σκέφτομαι, πως δεν υπάρχουν λέξεις να περιγράψεις αυτή τη μαγεία της φύσης, την επαφή με την ουσία, πρέπει μόνο να τη ζεις ξανά και ξανά.

 

Ασκούμενος μοναχός στην Μονή Γόλας. Το Μοναστήρι είναι κτισμένο στην βορινή πλευρά του Ταΰγετου.
Ξενώνας Ταλετόν.
Πρωινή ομίχλη στο Ξηροκάμπι.
Στο εργαστήρι αρχαίας λύρας του Γιάννη Σταθάκου, Ξηροκάμπι Λακωνίας

Προτάσεις

info's

Εξαιρετική φιλοξενία από τον κύριο Ηλία Γιατράκο και τον Ξενώνα Ταλετόν στο Ξηροκάμπι. Πολυτέλεια, φιλική ατμόσφαιρά και
θαλπωρή σε ένα υπέροχο παραδοσιακό κτίσμα του 19ου αιώνα φτιαγμένο οικολογικά από πέτρα και ξύλο. Πρότυπο υψηλής
ενεργειακής αυτονομίας, τα 10 του δωμάτια είναι διαφορετικά διακοσμημένα μεταξύ τους ικανοποιώντας κάθε επισκέπτη. Στην
πανέμορφη αυλή μπορείτε να γευθείτε ένα εξαιρετικό παραδοσιακό πρωινό. Διαθέτει πισίνα με pool bar και gourmet εστιατόριο, ενώ διοργανώνει μονοήμερες εκδρομές με σε δημοφιλείς προορισμούς της Πελοποννήσου.                     Τηλ.: 2731035150, Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., www.taleton.gr.

Για φαγητό η ταβέρνα Παραλία, στο Ξηροκάμπι θεωρείται μονόδρομος! Όμορφος, ζεστός χώρος και κουζίνα βασισμένη στις
εξαιρετικές πρώτες ύλες, ιδίας παραγωγής. Ελαιόλαδο, κρασί και χοιρινό εκτροφής του ιδιοκτήτη Κώστα Κονίδη. Παραδοσιακές πίτες και ψωμί ψημένα στον ξυλόφουρνο, ντόπια οπωροκηπευτικά και κρέατα στη λαδόκολλα. Θυμάρι, ρίγανη, φασκόμηλο, μέντα − δώρα του βουνού − αναμιγνύονται δημιουργώντας αυθεντικές γεύσεις που σου μένουν αξέχαστες. Τηλ: 27310 35264, www.taverna-paralia.gr.

Το επισκέψιμο οικογενειακό Αγρόκτημα Γκολέμη στην Παλαιοπαναγιά ξεκίνησε το 1997, διαθέτοντας σήμερα μια μεγάλη ποικιλία βιολογικών προϊόντων, νωπών και συσκευασμένων. Θα βρείτε
φρέσκα φρούτα, λαχανικά, οπωροκηπευτικά και ελιές αλλά και χυμούς, σάλτσες, μαρμελάδες κι ευφάνταστα αλείμματα, ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς κ.ά. Μπορείτε να περιηγηθείτε στις καλλιέργειες και να μάθετε πολλά κι ενδιαφέροντα για τη βιολογική γεωργία. Οι μικροί μας φίλοι θα μαγευτούν από την παρέα των ζώων του κτήματος, ελαφάκια, αλογάκι, κότες, σκυλιά και παγώνια. Τηλ.: 6984 801583, www.ktimagolemi.com.

Θα το βρείτε στο

τεύχος 124

0
Shares

Σας αρέσει το site μας?

Ακολουθήστε μας στα social και δεν θα το μετανιώσετε...

0
Shares