Νεμέα

Οινοτουρισμός και αρχαιότητες

Η προπορευόμενη ανδρική φιγούρα σκιάζει την «κρυπτή έσοδο» στο θολωτό πέρασμα της ιστορίας. Ποιος θα μου πει με βεβαιότητα πού καταλήγει αυτό το χώμα και ποια ιερή δύναμη σκεπάζει το διάβα μου; Η επιστήμη θα πει το πέρασμα απ’ τα αποδυτήρια στον στίβο. Ο μύθος το πέρασμα απ’ τη ζωή στον θάνατο. Αυτόν τον τελευταίο ερωτεύονται πάντα οι επίμονες ηλιαχτίδες, που σαν καθοδηγητικά σχηματιζόμενα αστεράκια δραπετεύουν απ’ τα κενά του σώματος για να σπρώξουν λίγη σκόνη προς το πρόσωπό μου.

Ένα πρώτο βήμα στο στάδιο και ο αιώνιος χρόνος, άχρονος, ρέει στα μικρά θαυματάκια των ανασκαφών. Η αίσθηση θετικής ενέργειας πιστοποιεί πόσο οι θεοί αγάπησαν αυτόν τον τόπο. Κι έστειλαν τον Ηρακλή να πρωτογευτεί επίγειο νέκταρ τον μαύρο οίνο που κυλούσε σαν αίμα στις φλέβες της Νεμέας. Κόρη λουσμένη σ’ ελπιδοφόρο φως, ευλογείται ακόμη από τον Δία, του οποίου το ιερό μάς αποκάλυψε ο Αμερικανός αρχαιολόγος, πολιτογραφημένος Έλληνας πλέον με τέσσερις δεκαετίες σημαντικό έργο στη Νεμέα, Στέφανος Μίλερ.

Αρχαία Νεμέα

Κατά την αρχαιότητα η περιοχή της Αρχαίας Νεμέας δεν γνώρισε οικισμό. Οι πηγές μαρτυρούν ως μόνιμους κατοίκους λίγους ιερείς που αναλάμβαναν τις ετοιμασίες για τα Νέμεα, τους γυμνικούς και ιππικούς αγώνες που γεννήθηκαν το 573 π.Χ. και λάμβαναν χώρα στο ένα από τα τέσσερα πανελλήνια ιερά κάθε δύο χρόνια. Σε αυτούς συμμετείχαν μόνο Έλληνες. Αν και κατά καιρούς οι αγώνες άλλαζαν τόπο –μάλιστα μερικές φορές μεταφέρθηκαν στο Άργος–, τα Νέμεα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της περιοχής. Θεσπισμένοι από τους «Επτά επί Θήβας» οι αγώνες είχαν κυρίως ταφικό χαρακτήρα προς τιμήν του μικρού Οφέλτη, του γιου του βασιλιά Λυκούργου, τον οποίο καταδίκασε η απερισκεψία της τροφού του –αφού αγνόησε τον χρησμό, να μην τον ακουμπήσει στο έδαφος, και τον κάθισε σε ένα στρώμα αγριοσέλινα‒ με αποτέλεσμα να τον κατασπαράξει ένας δράκος. Το μικροσκοπικό γκριζωπό ειδώλιο του Οφέλτη βρίσκεται εντός του μουσείου. Μια υπόσχεση μεταξύ φίλων, που σεβάστηκε την ιερότητά της, θεωρείται υπεύθυνη για την αναβίωση των αγώνων. Για χατίρι του κυρίου Παρμενίωνα Δημητρίου, άλλοτε κοινοτάρχη και φαρμακοποιού της Νεμέας, ο Στέφανος Μίλερ με αρκετή βοήθεια κατάφερε στις 6 Ιουνίου του 1994 να πραγματοποιήσει μια υποτυπώδη αναβίωση των αγώνων, με κατευθυντήρια γραμμή τη δυνατότητα καθολικής συμμετοχής όλων των ανθρώπων ανεξαρτήτως εθνικότητας ή ηλικίας. Μοναδική προϋπόθεση να φέγγει μέσα τους η φλογίτσα του Ολυμπιακού πνεύματος και ο σεβασμός, καθώς ξυπόλυτοι θα διέρχονταν την ιερή γη των προγόνων, συμβολικά μεταμορφωμένοι σε κάτι το ψυχικά ανώτερο, χωρίς όμως έπαρση, αφού το νικητήριο έπαθλο που παραμένει το στεφάνι από αγριοσέλινο θα υπενθύμιζε τη ματαιότητα και το εφήμερο της θνητής ύπαρξης. Σήμερα οι αγώνες διεξάγονται κάθε τέσσερα χρόνια λόγω της πενιχρών οικονομικών πόρων, βασισμένοι κυρίως στην εθελοντική διάθεση, κι έτσι το 2020 θα μπορεί όποιος επιθυμεί να συμμετάσχει στην 7η Νεμεάδα. Αξιοθέατα αρχαιολογικού ενδιαφέροντος είναι και ο Θησαυρός των Αηδονιών, από την αντίστοιχη περιοχή στο τέλος του κάμπου, δηλαδή οι περίφημοι μυκηναϊκοί τάφοι για τους οποίους αφιερώνεται μία αίθουσα στο μουσείο. Επίσης τρία χιλιόμετρα από τη σημερινή πόλη της Νεμέας στο κέντρο του κάμπου, εκεί όπου κάποτε υπήρχε η Αρχαία Φλιασία, ο επισκέπτης μπορεί να αφουγκραστεί το μεγαλείο και την ακμή της, αφού υπήρξε ιστορικό κέντρο και όλοι οι δρόμοι από την Αρκαδία περνούσαν από εκεί.

Μια μεγάλη γιορτή για τον ερχομό του καρπού στήνεται στην περιοχή το πρώτο Σαββατοκύριακο, όταν πλήθος κόσμου καταφθάνει στις "Μεγάλες Μέρες της Νεμέας".

Φθινόπωρο. Η φύση αναγεννάται στον κάμπο της Νεμέας.
Στο κελάρι της οινοποιίας Μπαϊρακτάρη, ο οίνος παλαιώνει με πρωτοποριακό τρόπο.
Αρχαιολογικός χώρος της Νεμέας.
Αγιωργίτικος οίνος. Οινοποιείο Καραμήτσου.

Το μαύρο μυστικό της Νεμέας

Οι άνθρωποι αλλάζουν, εξελίσσονται, προσαρμόζονται και μαζί τους παρασύρουν και τους θεούς τους. Η σημερινή Νεμέα άργησε να στεριώσει σ’ ένα όνομα. Τίποτα δεν της ταίριαζε, τίποτα δεν ήταν αρκετά μεγαλειώδες ώστε να εκφράσει την πραγματική της ταυτότητα. Μια μικρή βυζαντινή εκκλησιά, ο Άγιος Γεώργιος, που ζήτημα να χωρά μια χούφτα πιστών, της δάνεισε για λίγο το όνομά του. Ως «Νεμέα» επιβάλλεται εντέλει μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και γίνεται αυτή το δισκοπότηρο που στα σπλάχνα του κρύβει το πιο γλυκόπιοτο μαύρο μυστικό, έναν οίνο σαν θεία κοινωνία. Κάποιοι τον βάφτισαν αίμα του Ηρακλή, όταν αυτός του δόθηκε ως ανταμοιβή από τη νύμφη για τον πρώτο του μεγάλο άθλο, ή ακόμα και φλιάσιο οίνο. Κι όμως τελικά το όνομα αυτού «Αγιωργίτικο», και πώς αλλιώς, αφού κρύβει μέσα του Θεό. Κουλουριασμένος στη μήτρα των ορεινών όγκων, ο κάμπος της Νεμέας, τρεφόμενος ύδωρ ιερό με ομφάλιο λώρο τον Ασωπό, ευδοκιμεί κάθε χρονιά δίνοντας αποκύημα τον ιερό καρπό του σταφυλιού του. Μύστες τα δεκάδες οινοποιεία, στήνονται περιμετρικά για να καλωσορίσουν με ευλάβεια τη νέα σοδειά και με υπερηφάνεια να δουν τον κόπο τους να μεταμορφώνεται στον περίφημο αγιωργίτικο οίνο. Μια μεγάλη γιορτή για τον ερχομό του καρπού στήνεται στην περιοχή το πρώτο Σαββατοκύριακο του Σεπτεμβρίου, όταν πλήθος κόσμου καταφθάνει στις «Μεγάλες Μέρες της Νεμέας» για να γνωρίσει και να γευτεί τα διάσημα κρασιά. Ευτυχώς τα οινοποιεία είναι ανοιχτά όλο τον χρόνο για όποιον επιθυμεί να δοκιμάσει. Η αμπελουργική ζώνη περιλαμβάνει πολλές περιοχές, μερικές εκ των οποίων είναι τα Αηδόνια, οι Αρχαίες Κλεωνές, ο Ασπρόκαμπος, το Κούτσι, το Λεόντιο, το Ψάρι κ.ά. Μιλάμε για περίπου 28.000 στρέμματα καλλιεργήσιμων εκτάσεων. Ο ευνοϊκός καιρός, αν και στις μέρες μας δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένος, δεν φέρει συνήθως ακραία καιρικά φαινόμενα, ενώ διατηρεί στους 17οC τη θερμοκρασία. Το υψόμετρο είναι υπεύθυνο για την πολυποικιλότητα των κρασιών. Τα διαφορετικά μικροκλίματα στις τρεις ζώνες αμπελουργίας, που ξεκινούν από την ψηλότερη, στα 850 μέτρα, και φθάνουν στη χαμηλότερη, στα 200 μ., ευθύνονται για τη δυναμική, τη διαφορετικότητα και τα αρώματα των κρασιών. Τα πιο φρέσκα άμεσης κατανάλωσης, που φέρουν συνθετικό φελλό και είναι κυρίως ροζέ, καλλιεργούνται στην υψηλότερη ζώνη. Στη χαμηλότερη τα πιο αρωματικά και γλυκά κρασιά με υψηλή αλκοόλη. Ενώ στη μεσαία, από τα 550 έως τα 320 μ., συναντούμε τις πιο αρμονικές ποικιλίες. Επιτυγχάνεται η ισορροπία μεταξύ οξύτητας, αλκοόλ και τανίνης. Το μεγαλοπρεπές μαύρο αγιωργίτικο, με τις πορφυρές ανταύγειες, συλλέγει όλες τις μυρωδιές από μπαχάρια, ξηρούς καρπούς, καπνό και φρούτα αναστατώνοντας τις αισθήσεις με μια εσάνς Ανατολής. Η πλούσια γεμάτη γεύση του συνοδεύει άριστα κυνήγι και λιπαρά τυριά. Ασφαλώς η Νεμέα δίνει περισσότερες ποικιλίες κρασιών, όπως μοσχοφίλερο, cabernet, merlot, ροδίτη κ.ά.

Ο Λευτέρης Καραμήτσος, ιδιοκτήτης της ομώνυμης οινοποιίας.
Λεπτομέρεια από το εσωτερικό της οινοποιίας Μπαραφάκα.
IDEA: βραβευμένος αγιωργίτικος οίνος της οινοποιίας Μπαραφάκα.
Μια γωνιά με παριζιάνικο άρωμα στο cafe wine bar "Ανατολή".
Εξωτερικός χώρος γευσιγνωσίας στο επισκέψιμο οινοποιείο Μπαραφάκα.

Στους δρόμους του κρασιού

Η πρόσληψη φαγητού δεν αποτελεί μόνο φυσική ανάγκη, αλλά ταυτόχρονα και κοινωνική, αφού συμβάλλει περισσότερο στην ανθρώπινη επικοινωνία. Δεν είναι τυχαίο που ο τομέας της γαστρονομίας έφθασε να μετατραπεί σε επιστήμη, καθώς η μοναχικότητα και η κατάθλιψη τείνουν να γίνουν οι μεγαλύτερες μάστιγες της εποχής. Και ασφαλώς ένα καλό γεύμα δεν είναι ποτέ ολοκληρωμένο αν δεν συνοδεύεται από το κατάλληλο κρασί. Με την ιδιότητα της χαλάρωσης και της ευεξίας προσθέτει στην κοινωνικοποίηση των ανθρώπων. Μια διακλάδωση όλων αυτών των αναγκών οδηγεί σταδιακά στην αύξηση μιας σχετικά νέας μορφής τουρισμού, του οινοτουρισμού. Η Νεμέα τα τελευταία χρόνια, με τις βραβεύσεις και τις εξαγωγές της σε όλο τον κόσμο, έχει καταφέρει να γίνει υπολογίσιμη δύναμη ως ένας από τους σημαντικότερους προορισμούς του οινοτουρισμού. Με μεγάλη χαρά επισκεφτήκαμε και σας παρουσιάζουμε κάποια επιλεγμένα κτήματα που στεγάζουν το διασημότερο κρασί της χώρας, το Αγιωργίτικο. Στην είσοδο της πόλης, ήδη από το 2015 υψώνεται στην κορυφή μιας μαρμάρινης σκάλας, στολισμένης με ακοίμητους δυο ολόλευκους λέοντες, το boutique οινοποιείο της οικογένειας Καραμήτσου. Ευλογημένο υπό τη σκέπη του Αγίου Μηνά και με θέα που αποστομώνει τον επισκέπτη – όταν το αντικριστό μοναστήρι της Παναγιάς των βράχων αναρριχάται στον Πολύφεγγο μονόλιθο, που σαν δακρύζει, χρυσαφίζει η πλάση. Στο εσωτερικό του οινοποιείου η αισθητική ντύνεται σε γήινους τόνους και φορώντας για εσάρπα την παράδοση που γράφει η πέτρα στους τοίχους μαρτυρά το μεράκι και την εμπειρία. Παρέχοντας το καλύτερο αμπελοτόπι και με πίστη στην αγνότητα της φύσης για την ακριβή ανταμοιβή, η οικογένεια Καραμήτσου μετρά 70 χρόνια στην αμπελουργία και από τους δικούς της αμπελώνες με καμάρι η τρίτη γενιά δίνει την ευκαιρία στον επισκέπτη να περιηγηθεί και να μάθει τα μυστικά του διάσημου πλέον αγιωργίτικου αλλά και των βραβευμένων οίνων του. Πέρα από τη γευσιγνωσία, οργανώνονται συνεστιάσεις, σεμινάρια και παρουσιάσεις, ενώ η ξενάγηση περιλαμβάνει όλους τους χώρους από το κελάρι, τις δεξαμενές έως και τον τομέα εμφιάλωσης. Από την αμπελουργία στην οινοποιία και από παππού σε εγγονό, λίγα βήματα πιο πέρα το κτήμα Μπαϊρακτάρη, αν και πνιγμένο στο πράσινο, ξεχωρίζει με την κόκκινη στολή του. Στο εσωτερικό δεσπόζουν μοντέρνες νότες, που σε συνδυασμό με την απαλή μουσική και τα περίτεχνα μοτίβα λειτουργούν ως η καλύτερη βιτρίνα για να παρουσιαστούν τα βραβευμένα τους κρασιά. Προβάλλοντας τον πολιτισμικό χαρακτήρα του οινοτουρισμού συμπορεύεται με τους σύγχρονους ρυθμούς προωθώντας έτσι κυρίως τον θεματικό τουρισμό, wine education. Παράλληλα με τις διαδικασίες φυσικής ζύμωσης, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να μυηθεί σε όλη την τελετουργία, αφού μπορεί να επισκεφτεί όλους τους χώρους και να έρθει σε επαφή με την πρώτη ύλη. Επιπλέον οι δυο πήλινοι αμφορείς που χρησιμοποιούνται –αν και σε πειραματικό στάδιο– για την παλαίωση του κρασιού και την καλύτερη δυνατή διατήρηση του φυσικού του χαρακτήρα φανερώνουν την ατέρμονη αναζήτηση για καινοτόμους τρόπους βελτίωσης της ποιότητας του προϊόντος. Μια οικογενειακή παράδοση ήδη από το 1920 συνεχίζεται στα νεανικά μεν πολύ δραστήρια δε χέρια της τρίτης γενιάς, αυτά του Χρήστου Μπαραφάκα. Στο ανακαινισμένο boutique οικογενειακό οινοποιείο, το φρέσκο και μοντέρνο συνδυάζονται ευέλικτα με τον μόχθο και την εμπειρία του παλαιού. Το εσωτερικό έντονο πράσινο χρώμα του οινοποιείου φέρνει στον νου χλωρό αμπελόφυλλο, το αρχοντικό κελάρι γεμάτο δρύινα βαρέλια (κτισμένο από πέτρα της αρχαίας Νεμέας) συμβολίζει την ιστορία της, και το επιβλητικό λογότυπο, το λιοντάρι της Νεμέας. Η φιλοσοφία της μεταμόρφωσης, η αισιόδοξη ατμόσφαιρα και το προσεγμένο ντεκόρ αναδεικνύουν τα βραβευμένα κρασιά. Ο ίδιος, μέλος του συνδέσμου οινοποιών Νεμέας, πρόεδρος της δημοτικής κοινότητας Νεμέας και εκλεγμένος του επιμελητηρίου Κορινθίας, είναι αφιερωμένος στα κοινά και μιλάει με περίσσεια αγάπη για τον τόπο, το κρασί και το μέλλον του οινοτουρισμού στη Νεμέα: «Στόχος μας είναι να καταφέρουμε να κάνουμε τη Νεμέα έναν οινικό τουριστικό προορισμό που θα ικανοποιήσει τον ταξιδιώτη και θα τιμήσει τη φήμη της Νεμέας». Στην περιοχή Κούτσι (αρχαία Φλιούς) σαν μαγικό κουτί εναλλακτικού καλλιτέχνη εντάσσεται αιωρούμενο στον φυσικό πίνακα της περιοχής το οινοποιείο Γκόφα. Τριγύρω τα αμπέλια παρελαύνουν στον κάμπο και καθώς εισερχόμαστε στο εσωτερικό, η τέχνη πρωταγωνιστεί. Από τους πίνακες με τον Άγιο Γεώργιο (πρώτη φιλοτεχνημένη ετικέτα) να χάνεται σε πορφυρές και μπλε βαριές σκούρες πινελιές μέχρι δυο τρία ρόδια να χύνουν λίγο από το αίμα τους στη διακόσμηση και όλη αυτή η φινέτσα να μεταπηδά από γωνιά σε γωνιά συστήνοντάς μας τα βραβευμένα κρασιά. Το κυριότερο όμως πλεονέκτημά του είναι η μυστική διαδρομή μέχρι τον μυθικό Ασωπό και είναι το μοναδικό οινοποιείο που έχει πρόσβαση στον ποταμό, κάτι που δεν θα έμενε αναξιοποίητο. Τις Μεγάλες Μέρες της Νεμέας το φυσικό ντεκόρ επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις, με κυριότερη το Mythic River Party. Συναυλίες, γευσιγνωσία, εξορμήσεις κ.ά. συμβαίνουν πλάι στο νερό. Μα και τις υπόλοιπες μέρες, όταν ο καιρός γελά, η γευσιγνωσία πραγματοποιείται εξωτερικά ακόμη και κάτω από τον γερο-πλάτανο της πίσω αυλής. Ένα ακόμη επισκέψιμο boutique οινοποιείο, από τα νεότερα, είναι και το κτήμα Ιερόπουλου. Καμωμένο από μαύρη πέτρα από τη γύρω περιοχή δεσπόζει επιβλητικά χωρίς όμως να φαντάζει παράταιρο αφού λειτουργεί περισσότερο ως οπτική ψευδαίσθηση μιας απόλυτης συνέχειας του φυσικού τοπίου. Αν και μικρό, έχει εξοπλιστεί με υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις και μάλιστα κάποιες ετικέτες δημιουργούνται με βάση τεχνικές των κρασιών Βουργουνδίας. Μυημένος από την αγάπη του παππού για την καλλιέργεια της γης και των αμπελιών, ο κύριος Ιερόπουλος αφιερώνει πολύ χρόνο στα κτήματά του για να καταφέρει να υλοποιήσει τις φιλόδοξες προσδοκίες για ακόμη υψηλότερη ποιότητα οίνων. Στόχος λοιπόν είναι η δημιουργία υπερ-premium ετικετών και η αναβάθμιση της Νεμέας ως πρωταρχικής επιλογής προορισμού του οινοτουρισμού. Ασφαλώς τα διάσημα κρασιά της Νεμέας δεν τα βρίσκει κανείς μόνο στις εγκαταστάσεις των οινοποιών αλλά και σε επιλεγμένα μαγαζιά. Ένα από αυτά το cafe-wine bar Ανατολή, το οποίο θες δεν θες θα το προσέξεις γιατί ακτινοβολεί στην πόλη. Σε έναν διάκοσμο που μπερδεύει τη γοητεία ενός παριζιάνικου καφέ με τη σκοτεινή ατμόσφαιρα ενός τζαζ μπαρ, μια πλούσια οινοθήκη υπόσχεται την καλύτερη συνοδεία κρύων πιάτων και πλατό αλλαντικών. Αλλά και για τους πιο πεινασμένους το μενού μεγαλώνει με ασύγκριτα burger, ακόμη και πίτσα. Η γλυκυτάτη κυρία Αθηνά, ιδιοκτήτρια της Ανατολής, είναι πάντα πρόθυμη να μας μιλήσει για την αγάπη της για τον τόπο και το κατάστημά της, η οποία αντανακλάται αυτούσια στο παραμυθένιο αισιόδοξο σκηνικό που έχει στήσει στο απέναντι πεζοδρόμιο, καθώς περιμένει τον διαβάτη να απολαύσει έναν καφέ το πρωί κι ένα ποτό το βράδυ. Ο αγιωργίτικος οίνος δεν μπορεί να διαβαστεί ως το αποτέλεσμα της φυσικής διεργασίας ενός καρπού. Ευλογημένος στην ιστορία από θεούς κι ανθρώπους απέκτησε ποικίλες προεκτάσεις. Ημίθεοι τον δόξασαν και τον γεύτηκαν πλήρεις από ευφορία, όμως αυτός αγάπησε πιότερο τους τρωτούς κρατώντας τους συχνά πυκνά το χέρι. Στο όνομά του στέριωσαν ευχές αγαπημένων, προσωποποιήθηκε σε πιστό φίλο στα μοναχικά ταξίδια, έγινε η ανάμνηση του τελευταίου αποχωρισμού, η προσμονή του νεοφερμένου και ο τελευταίος αναστεναγμός μιας λήθης. Η αξεδιάλυτη γεύση και το παθιασμένο χρώμα του προκαλεί τη σαγήνη, μα εύκολα μπορεί να παρασύρει αν ξεχαστεί η ιερότητα και ο σεβασμός που του πρέπει, γιατί σε κάθε ρώγα του, πάντα κρύβονται δύο, ένας άγγελος κι ένας διάβολος.

Ο αρχαιολόγος Στέφανος Μίλερ μάς μιλά για την αναβίωση των Νέμεων.
Ο ναός του Δία στον αρχαιολογικό χώρο της Νεμέας.
Ο Δίας ευλογεί ακόμη την εύφορη γη της Νεμέας.
Οι εποχές χρωματίζουν τα αμπέλια.
Χώρος γευσιγνωσίας του οινοποιείου Μπαϊρακτάρη.

Προτάσεις

info's

Κι επειδή το καλό κρασί θέλει και καλό φαγητό, στην οικογενειακή ταβέρνα Οίνος και έλαιος στη Νεμέα, η άψογη εξυπηρέτηση, τα επιλεγμένα κρέατα, το σωστό ψήσιμο, καθώς και η ευγένεια του προσωπικού θα ικανοποιήσουν κάθε απαιτητικό ουρανίσκο. Μέσα στη θαλπωρή της ξύλινης επένδυσης θα δοκιμάσετε εξαιρετικό μαλακό σουβλάκι, γεμιστό μπιφτέκι, κοτόπουλο αλά κρεμ κ.ά., συνοδεύοντας πάντα τα πιάτα με τα ξεχωριστά κρασιά της Νεμέας. Ζωντανές μουσικές βραδιές κάθε Παρασκευή. Τηλ. 2746 300368.

Θα το βρείτε στο

τεύχος 119

0
Shares

Σας αρέσει το site μας?

Ακολουθήστε μας στα social και δεν θα το μετανιώσετε...

0
Shares