«Τ’ Αϊ Δημήτρη το καλοκαιράκι» αποτελεί τον «σύμμαχο» των Αρνιωτών για τη γιορτή του κάστανου και του τσίπουρου που οργανώνουν κάθε χρόνο το τελευταίο Παρασκευοσαββατοκύριακο του Οκτώβρη. Τις μέρες αυτές, η πρόσβαση στο χωριό γίνεται με ένα από τα τέσσερα λεωφορεία που παραλαμβάνουν τον κόσμο από τα δύο πάρκινγκ. Επιλέγουμε να περπατήσουμε! Στα πρώτα σπίτια, μια λαμπερή παρέα με όλες τις ηλικίες μας καλωσορίζει χορεύοντας το τραγούδι «Μακαρένα». Το βουνό μοιάζει να καμαρώνει και να θεραπεύει κάθε εσωτερική μας ταραχή. Ανάσα αισιοδοξίας.
Στην είσοδο του χωριού, οι συντοπίτισσες μας υποδέχονται στην πελώρια ψησταριά, διαμέτρου δύο μέτρων, κερνώντας μας αχνιστά κάστανα. Τα βραστά βγαίνουν από το «χαρανί», δηλ. το καζάνι. Στον υπαίθριο άμβυκα αποστάζεται το τσιπουράκι. Οι ορειβάτες καταφθάνουν από την πεζοπορία τους και τσουγκρίζουν τα ποτήρια τους. Διασχίζουν το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε4 και διανυκτερεύουν εδώ προτού πάνε στην Παναγιά τη Γιάτρισσα, το μοναστήρι στην κορυφογραμμή του Ταΰγετου, τη Μηλιά και τη Καρδαμύλη της Μεσσηνιακής Μάνης. «Εννιακόσια κιλά κάστανα, ψητά και βραστά, κεράσαμε φέτος συν 350 κιλά τσίπουρο», μας λέει ο άξιος πρόεδρος. Σαν αερικό βρίσκεται παντού και βοηθά! «Από τον Ιούνιο ξεκινάμε τις προετοιμασίες».
Στο κέντρο του χωριού αισθανόμαστε δέος μπροστά στην μεγαλόπρεπη κρήνη με τα τρεχούμενα, κρυστάλλινα νερά. «Σαν να βγαίνει η ίδια η Άρτεμις, να σε σφίξει στην αγκαλιά της», λέει γελαστός, ο Κώστας Κολλημένος, πολυβραβευμένος σκηνοθέτης και προπάντων φίλος.Η ανοιχτόγκαλη κρήνη του χωριού πρωτοφτιάχτηκε από την Τουρκάλα Φτιαλίνα, σύζυγο του Τούρκου κτηματία Τζερεμέ, τον Σεπτέμβρη του 1819. «Όποιος φτιάχνει βρύσες κάνει καλό και ξεπλένονται οι αμαρτίες του», λέγανε οι παλιοί. Οι γυναίκες γεμίζανε τα ξύλινα βαρελάκια με νερό, που φόρτωναν στην πλάτη. Το 1920, ο σύλλογος Αρνιωτών Αμερικής χρηματοδότησε τον Τηνιακό μαστρο-Νικόλα, μαρμαρογλύπτη που έμενε στο Γύθειο, για να την αναπλάσει. Με εικοσιπέντε χιλιάδες δραχμές, τη μεταμόρφωσε σε κρήνη νεοκλασικού ρυθμού με αέτωμα και τρεις ορειχάλκινους κρουνούς στα μαρμάρινα πεζούλια της. Το νερό πηγάζει από μεγάλο βάθος κι είναι δροσερό το καλοκαίρι και χλιαρό τον χειμώνα. Η Φτιαλίνα είναι το διαχρονικό κέντρο συνάντησης του χωριού για το παραδοσιακό Πινάκλι, τον Θανάση, το Κουμ Καν και το τάβλι – μαθημένα από τους παλιούς. Στέκι για τον καλοφτιαγμένο φραπέ, την ανάγνωση της «Αρνιώτικης Φωνής», τις κουβέντες για το μέλλον, την Ιστορία, την ξενιτιά, για το πινγκ πονγκ και για τις αυτοσχέδιες μουσικές βραδιές στην πλατεία με την ατέρμονη θέα του Ταΰγετου.
«Ξυπνάω και λέω καλημέρα με το βουνό», λέει ο Κώστας.
«Γιατί έξω από εγκαταλελειμμένα σπίτια κρέμονται σε αφθονία οι κυδωνιές, τα σύκα και τα ρόδια; γιατί τα σταφύλια σαν πολυέλαιοι στολίζουν τα ερείπια; Γιατί τόση αστυφιλία, αφού δίπλα μας είναι εύφορη η γη;» ρωτά ο Κώστας. «Τι θα τρώμε; Application; » Τα αγριογούρουνα κάνουν πάρτι στον κατάφυτο, γεμάτο με κουμαριές τόπο, το θεραπευτικό, αφροδισιακό φρούτο που έτρωγε ο Δίας και η Ευρώπη. «Ονειρεύομαι περισσότερους μόνιμους κάτοικους», αποκρίνεται ο πρόεδρος, μαζί με το δεύτερό του χέρι, τον Χάρη Λιούνη. «Είναι τόση η βιοποικιλότητα όπως και ο τουρισμός για να ασχοληθούν…»
Τα ξενύχτια στα τραπεζάκια της πλατείας-βεράντας προς το βουνό συνοδεύονται με τσίπουρο ζεστό και “καφτούρα”, το Αρνιώτικο κοκτέιλ που γίνεται με κόκκινο κρασί βρασμένο με ζάχαρη, ξύσμα πορτοκαλιού και κανελογαρύφαλλα. Η Άρνα ήταν ανέκαθεν πρωτοπόρα, κόντρα στις αναχρονιστικές νοοτροπίες της Μάνης, με χοροδιδασκαλεία από το 1930. Από το 1900 οι γυναίκες πήγαιναν στα καφενεία. Η πλατεία ήταν το «ραδιόφωνο του βουνού», με τους ντόπιους να παίζουν λαούτα και βιολιά. Μέσα στη σάλα του πολιτιστικού συλλόγου, καλλιτέχνες εκθέτουν και πουλούν κιλίμια υφασμένα στον αργαλειό, μουσικά όργανα, κοσμήματα, γλυπτά από υλικά της φύσης. Εκθέσεις φωτογραφίας και ζωγραφικής, δρώμενα και παιχνίδια για παιδιά είναι μέρη των εκδηλώσεων. Σε «ένα τσιγάρο δρόμο», απολαμβάνουμε φρέσκο καλαμάρι και κακαβιά μπροστά στη θάλασσα, στην παραλία Βαθύ και στο Γύθειο…
Το γλέντι συνεχίζεται, όταν παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής. Ο πρόεδρος και πολλοί Αρνιώτες ξεπροβοδίζουν με τα αμάξια τους τις παρέες των ξενύχτηδων. Είναι περασμένα μεσάνυχτα και τα λεωφορεία σταμάτησαν. Αξέχαστη τούτη η στιγμή. Κατεβαίνω το βουνό κάτω από την ξαστεριά, παρέα με γελαστά, μισοζαλισμένα κορίτσια και αγόρια που σιγοτραγουδούνε μαζί με τους κούκους. Η φύση κοιμάται. Συνδέομαι με ένα μικρό αγόρι που περπατούσε πριν 70 χρόνια σ’ αυτά τα βουνά, μες το σκοτάδι, ξεπερνώντας τους φόβους του. Κρατούσε ένα τενεκέ λάδι με τα λεπτά του δάχτυλα κι επέστρεφε σπίτι του. Ήταν το αντάλλαγμα που δίνανε οι κάτοικοι των χωριών, τότε, στον πατέρα μου Νικηφόρο που βοηθούσε τον γυρολόγο πατέρα του, τον παππού μου Γιώργο Κουρή.
info's
Αξίζει να γνωρίζουμε:
Η «Βασιλική οδός» αναγνωρισμένη με σχετικό χρυσόβουλο από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία συνέδεε την πεδιάδα της Λακεδαίμονος με την Μεσσηνία. Το μονοπάτι, που περνά από την Άρνα, φθάνει στο πανέμορφο Δάσος της Βασιλικής, ένα οροπέδιο με πυκνά πεύκα και έλατα στα 1300 μέτρα υψόμετρο, στο μοναστήρι της Παναγιάς της Γιάτρισσας και κάποτε ιερό της Αθηνάς αλλά και τα γύρω χωριά: την κοντινή Σπαρτιά, το αντικρινό Σελεγούδι, τα Κόκκινα Λουριά, τον Άγιο Νικόλαο με το γευστικότατο παστέλι και την Καστάνια (ή Καστάνιτσα) με τον απόρθητο πύργο της, όπου έβρισκαν καταφύγιο οι περίφημοι Κολοκοτρωναίοι. Εκεί έζησε τα παιδικά του χρόνια ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.
Φαγητό
Η Άννα μαγεύει με τα πιάτα της όσους κάθονται στα τραπεζάκια της κατάμεστης πλατείας ή στη θαλπωρή του εσωτερικού και παίρνει άριστα για τις χωριάτικες, τηγανητές πατάτες, τα ψητά της σχάρας και τα μαγειρευτά της. Τηλ: 27310 76250, 6973 025587.
Ο Αθανασάκος στο ανακαινισμένο εσωτερικό από πέτρα και ξύλο ή στα τραπεζάκια της πλατείας σερβίρει χορταστικά κρεατικά ποιότητας και μαγειρευτά. Τηλ: 27310 76235.
Στης Αλέκας. Στον δρόμο προς την Άρνα, στο χωριό Ζελίνα, η μανιάτικη «τσουχτή» μακαρονάδα μοσχοβολά βούτυρο και φρεσκοτριμμένη μυζήθρα, ενώ στολίζεται με τηγανιτά, μελάτα αυγά. Τηλ. 6979 110455.
Διαμονή
Γεωδή: Παραδοσιακός ξενώνας στην Άρνα, χτισμένος με υψηλή αισθητική ανάμεσα σε καστανιές, κερασιές και πλατάνια. Στον κήπο απολαμβάνει κανείς τον Λακωνικό ορίζοντα, χορταίνοντας με εξαίρετο πρωινό. Τηλ.: 27310 20703, 6978 550925, www.geodi.gr.
Βολιανίτης: Τέσσερα ανεξάρτητα επιπλωμένα διαμερίσματα σε πετρόχτιστο σπίτι στο κέντρο της Άρνας. Τηλ.: 6977923539.
Μικρό Χωριό: Άνετες δίχωρες και μονόχωρες κατοικίες, χτισμένες πάνω στην παραλία Βαθύ, με παραδοσιακή αισθητική και σύγχρονο εξοπλισμό. Απολαύστε ένα φθινοπωρινό απόγευμα στη θαλπωρή της τζακόσομπας, χαλαρώστε στα περιβόλια με τις ελιές και τις τριανταφυλλιές που κρύβουν μέσα τους έναν παιδότοπο και χαρείτε το φιλόξενο προσωπικό. Τηλ.: 6972 925509, www.mikroxorio.gr.
Στο χωριό υπάρχουν ενοικιαζόμενα σπίτια και δωμάτια και στην Airbnb πλατφόρμα.
Αξίζει να δείτε το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ «Άρνα, ο μεγάλος περίπατος».
Θα το βρείτε στο
τεύχος 135
