Αρχαία Κόρινθος

Ο Ακροκόρινθος ήταν η οχυρωμένη ακρόπολη της αρχαίας και της μεσαι - ωνικής Κορίνθου. Άρχισε να χτίζεται στα προϊστορικά χρόνια, ενώ η πρώτη οχύρωση χρονολογείται στα τέλη του 7ου-6ου αι. π.Χ. Πολλά τμήματα κλασικής τοιχοποιίας χρονολογούνται στον 4ο αι. π.Χ., ενώ το 338 π.Χ. περνά στην κατοχή των Μακεδόνων, τους οποίους εκδίωξε ο Άρατος, και η πόλη έγινε μέλος της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Έναν αιώνα μετά την καταστροφή του από τον Λεύκιο Μόμμιο το 146 π.Χ., το τείχος ανοικοδομείται με το προϋ - πάρχον αρχαίο υλικό από τον Ιούλιο Καίσαρα το 44 π.Χ. Ακολούθησαν επι - σκευές στα χρόνια του Ιουστινιανού, τον 6ο αι. μ.Χ., καθώς και προσθήκες νέων οχυρών κατά την πρωτοβυζα - ντινή και τη μεσοβυζαντινή περίοδο, έως τον 12ο αι. Μέσα στον περίβολο των τειχών είχε κτιστεί ο ναός της ένοπλης Αφροδίτης, όπου οι ιέρειες της θεάς ασκούσαν το αρχαιότερο επάγγελμα, την ιερά πορνεία. Η είσοδος στο κάστρο σήμερα γίνεται από τη δυτική του πλευρά, ενώ στους προϊστορικούς χρόνους ήταν τοποθε - τημένη βορειοδυτικά. Απέναντι από την κορυφή του Ακροκορίνθου αγνα - ντεύουμε το Πεντεσκούφι. Ήταν το προπύργιο του κάστρου που έχτισαν οι Φράγκοι για να επιτίθενται στον Ακροκόρινθο. Το 1208, σε μια πολιορ - κία από τους Φράγκους εισβολείς, ο άρχοντας της καστροπολιτείας Λέων Σγουρός, εγκαταλειμμένος από τις στρατιωτικές δυνάμεις, αυτοκτόνη - σε έφιππος: Δένοντας τα μάτια του αγαπημένου του αλόγου και ανοίγο - ντας μια θύρα στο τείχος, έπεσε στον γκρεμό περνώντας στην ιστορία ως ανυπότακτος. Το κάστρο πάντα κατοικούνταν. Το 1210 οι Φράγκοι κατέλαβαν την περιοχή της Κορίνθου, οπότε έπεσε στα χέρια του δεσπότη της ηπείρου Μιχαήλ Α΄, ενώ το 1458 το καταλαμ - βάνει ο Μωάμεθ Β’. Το 1687 περνά στα χέρια των Ενετών και το 1715 ξαναπερνά στους Τούρκους. Εδώ έχτισε πλούσιο σαράι και κατοίκησε ο Κιαμήλ μπέης μαζί με επιτελείς, οικογένειες, γυναικόπαιδα και χαρέ - μια. Ήταν ο τελευταίος της Κορίνθου. Στις 14 Ιανουαρίου 1822, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ως μέγας στρατηλά - της αλλά και ανθρωπιστής που ήταν, ελευθερώνει τον Ακροκόρινθο, συνά - πτοντας συμφωνία με τον μπέη ότι θα τους αφήσει όλους να αποχωρήσουν ασφαλείς από το κάστρο, προς τη Ρούμελη. Ήταν η πρώτη φορά που κυμάτισε η γαλανόλευκη επί Τουρκοκρατίας. «Χαλάλι σας, χαλάλι σας!» αναφώνησε ο Ασλάν μπέης, επικεφαλής φρούραρχος των Τούρκων αγάδων, στα ελληνικά στρατιωτικά σώματα, αφηγείται ο Γέρος του Μοριά. Ο Κολοκοτρώνης σταύρωσε τρεις φορές το πάνω μέρος της πύλης με την ελληνική σημαία και βροντοφώναξε: «Εμπάτε, Έλληνες!». Στο εσωτερικό του κάστρου, σώζονται σήμερα ερείπια ναών από μεταγενέστερες περιόδους κατοίκησης, όπως είναι ο ναός του Αγίου Δημητρίου, καθώς και κρήνες, υπόγεια βυζαντινή δεξαμενή, τζαμιά με μιναρέ κ.ά. 

Λιμάνι αρχαίων Κεχρεών

Περίπου 12 χλμ. ανατολικά του Ακροκορίνθου, στον δρόμο που οδηγεί από τον Ισθμό στην Επίδαυρο, βρίσκεται ο ήσυχος οικισμός των Κεχριών (ή Κεγχρεών). Κατά μήκος του οικισμού τους, απλώνεται μια πελώρια αμμουδερή παραλία, που αποτελεί για πολλούς την ομορφότερη του Αργοσαρωνικού. Στον παραθεριστικό τόπο του Δημήτρη Λιαντίνη, αξίζει κανείς να επισκεφτεί το νεκροταφείο του οικισμού, όπου βρίσκεται ο τάφος του μεγάλου Έλληνα φιλοσόφου. Στο λιμάνι των αρχαίων Κεγχρεών, τα ερείπια σαν να αναδύονται από τη θάλασσα. Αποτέλεσε το δεύτερο εμπορικό λιμάνι της πόλης μετά το Λέχαιο στα δυτικά – τα ερείπια του οποίου είναι σήμερα καταβυθισμένα. Υπήρξε ένα από τα γνωστότερα λιμάνια του αρχαίου κόσμου και ξεκίνησε να οικοδομείται περίπου μαζί με την Αρχαία Κόρινθο, παρακμάζοντας πλήρως μαζί με την καταστροφή της, το 146 π.Χ. Ο καινούργιος λιμένας δημιουργήθηκε εκ νέου πιθανότατα στα χρόνια του αυτοκράτορα Οκταβιανού Αυγούστου (27 π.Χ. - 14 μ.Χ.) και σύντομα γνώρισε μεγάλη άνθηση. Από το λιμάνι αυτό αναχώρησε για την Έφεσο το 51 μ.Χ. ο απόστολος Παύλος. Το 1976 ανασκαφές έφεραν στο φως ερείπια ναών αφιερωμένων στην Αφροδίτη και την Ίσιδα, καθώς και παλαιοχριστιανικούς ναούς. Στη θέση «Ράχη Κουτσογκίλλα», σε απόσταση περίπου 70 μ. βόρεια του λιμανιού και σε επαφή με αυτό, θα δει κανείς το μεγαλύτερο από τα ρωμαϊκά νεκροταφεία των Κεχριών. Πρόκειται για ένα καταπληκτικό ταφικό σύμπλεγμα με διαδρόμους και τοξοειδή αρκοσόλια, για την είσοδο των νεκρών. Οι υπόγειοι θαλαμωτοί τύμβοι, μεγάλο μέρος του ζωγραφικού διακόσμου των οποίων σώζεται, μοιάζουν με μικρότερων διαστάσεων μυκηναϊκούς τάφους

Απ’ το Λουτράκι ως το Ηραίο

«Θερμά» λεγόταν κάποτε το Λουτράκι, η αρχαία πόλη με προστάτιδα την Άρτεμη Θερμία. Τα θαυματουργά λουτρά, όπως αναφέρει στο έργο του Ελληνικά (ΙV) o Ξενοφώντας, τα επισκέπτονταν οι στρατιώτες Σπαρτιάτες μετά τις μάχες για ξεκούραση, αναζωογόνηση και επούλωση των πληγών τους. Πάντοτε θεραπευτικός σταθμός και κοιτίδα του θερμαλισμού με τα υπερσύγχρονα σπα με τα τζακούζι, όπου ρέει το ιαματικό νερό. Αξίζει μια διανυκτέρευση στη λουτρόπολη με τη ρετρό αίγλη για χαλάρωση πλάι στο κύμα. Όμως το Λουτράκι δεν τελειώνει εδώ. Στη λίμνη Ηραίου ή Βουλιαγμένης, λίγα χιλιόμετρα βορειοδυτικά του οικισμού, σώζονται τα ερείπια του περίφημου ιερού της Ήρας, που προβάλλουν επάνω σχεδόν στη θάλασσα, καθώς παίρνεις το μονοπάτι στα αριστερά και ανηφορίζεις το ύψωμα που οδηγεί στον φάρο του ακρωτηρίου Μελαγκάβι ή Περαχώρας, από τους μεγαλύτερους φάρους του Κορινθιακού. Ο τόπος αποπνέει γαλήνη και ιερότητα, και αποτέλεσε στο παρελθόν ένα ακόμη λιμάνι των Κορινθίων, που το χρησιμοποιούσαν για να ελέγχουν την κίνηση του Κορινθιακού. Υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα δύο ιερών, αφιερωμένων στην Ήρα Ακραία και στην Ήρα Λιμενία. Το 800 π.Χ. οικοδομείται ο πρώτος αψιδωτός ναός της Ήρας, ο οποίος δεν σώζεται. Τον 6ο αιώνα ανεγείρεται δυτικότερα δωρικός ναός της θεάς και βωμός με γλυπτό διάκοσμο στον οποίο κατέφυγε η Μήδεια για να φονεύσει τα παιδιά της. Δυτικότερα, κοντά στον ναό, βρέθηκε χώρος που μοιάζει με αγορά και είχε θρησκευτική και εμπορική χρήση, κάτι σαν σημερινό πανηγύρι. Με έναν τελευταίο παραλιακό περίπατο από το Λουτράκι καταλήγουμε στον Ισθμό, όπου απολαμβάνουμε τη φωτισμένη διώρυγα να «κρέμεται» πανοραμικά κάτω από τα πόδια μας. Αναλογίζομαι τη δύναμη, την ενέργεια και τη νοσταλγικότητα του τόπου. «Ο Ισθμός, παιδί μου, απεικονίζεται με τη μορφή θεϊκής οντότητας που ξαπλώνει ολόκληρη στο έδαφος και η φύση τής έχει ορίσει να κείτεται ανάμεσα στο Αιγαίο και στην Αδριατική σαν γέφυρα που ενώνει τα δύο πελάγη...» λέει ο κύριος Παπαφωτίου, καθώς μας δείχνει στο βιβλίο του φωτογραφίες των τοπικών νομισμάτων της Αρχαίας Κορίνθου.