Στο μονοπάτι των Σιδηροδρομικών

Ακολουθώντας τα ίχνη της κατασκευής του σιδηροδρόμου τον 19ο αιώνα

Η μαγεία των μονοπατιών είναι ότι αποτελούν μαρτυρία της ζωής και της ιστορίας του τόπου όπου βρίσκονται. Ένα μονοπάτι με πολύ ιδιαίτερη ιστορία είναι και αυτό των Σιδηροδρομικών στην Οίτη. Λίγο πριν τη Λαμία, στην έξοδο για το χωριό Ηράκλεια, ξεκινάει το μονοπάτι μήκους πέντε περίπου χιλιομέτρων, που καταλήγει στον σταθμό του Ασωπού. Κινείται σχεδόν στις πλαγιές του φαραγγιού του Ασωπού, πάντα ψηλότερα από τη σιδηροδρομική γραμμή, και περνάει μέσα από γαλαρίες, θεόρατα κατακόρυφα βράχια και απότομους γκρεμούς.

 

Η αφετηρία είναι το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής λίγο έξω από την Ηράκλεια. Στο πλάτωμα γύρω από το εκκλησάκι αφήσαμε το αμάξι και ανηφορίσαμε τον χωματόδρομο για να συναντήσουμε το μονοπάτι.

Νιώθω ένα μικρό δέος καθώς το μονοπάτι μας πηγαίνει πίσω στον 19ο αιώνα και την κατασκευή του Σιδηροδρομικού δικτύου στην Ελλάδα. Ο σιδηρόδρομος είναι ένα μέσο που ένωσε τη χώρα, διευκολύνοντας τη μεταφορά ανθρώπων και αγαθών από τους τόπους παραγωγής στα αγοραστικά κέντρα. Ένα έργο, όμως, που συνάντησε πολλές κατασκευαστικές και τεχνικές δυσκολίες χάρη στο ιδιαίτερο γεωμορφολογικό ανάγλυφο της Ελλάδας.

Το 1882, ο Χαρίλαος Τρικούπης υπέγραψε συμβάσεις για την κατασκευή του σιδηροδρομικού μας δικτύου, βάζοντας τα θεμέλια για την υλοποίηση ενός οράματός, που έβλεπε τον σιδηρόδρομο ως αναγκαίο μέσο για την εσωτερική ανάπτυξη της χώρας. Ο Τρικούπης υπολόγιζε ότι η κατασκευή του δικτύου θα υλοποιηθεί μέσα σε μια πενταετία αλλά το έργο τελικά χρειάστηκε πενταπλάσιο χρόνο για να ολοκληρωθεί, ήτοι 25 χρόνια. Τα εγκαίνια της σήραγγας του Μπράλου, της μεγαλύτερης σήραγγας του αρχικού σιδηροδρομικού δικτύου, μήκους 2.120 μέτρων, έγιναν τον Απρίλιο του 1904.

Το μονοπάτι αυτό χαράχτηκε και διανοίχτηκε στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν κατασκευάστηκε η γραμμή Κάτω Τιθορέας-Λιανοκλαδίου από τους εργάτες της γραμμής που μετέφεραν υλικά, πέτρες και σίδερα με τα ζώα τους για την κατασκευή της σιδηροτροχιάς και διέσχιζαν καθημερινά τη συγκεκριμένη διαδρομή με τα πόδια. Ειδικά στο τμήμα αυτό, χρειάστηκε να γίνει ειδικός δρόμος-μονοπάτι, παράλληλος με τη γραμμή που έμεινε με το όνομα «Μονοπάτι των Σιδηροδρομικών». Η σήμανση για τον σημερινό περιπατητή είναι ξεκάθαρη: ακολουθείστε απλά τα ταμπελάκια με το τρενάκι και είναι δύσκολο να μπερδευτείτε ή να χαθείτε.

Το μονοπάτι στην αρχή είναι βραχώδες, πνιγμένο όμως στη θαμνώδη βλάστηση, στα πουρνάρια, τη ρίγανη και τις φασκομηλιές. Η μυρωδιά τους ευωδιάζει την ατμόσφαιρα και σταματάμε που και που για να γεμίσουμε τα ρουθούνια μας και να απολαύσουμε τον καθαρό αέρα. Ακολουθούμε τη γραμμή του φαραγγιού. Βρισκόμαστε αρκετά ψηλότερα από την κοίτη του Ασωπού και περπατάμε, έχοντας τις σιδηροδρομικές γραμμές χαμηλότερα από εμάς. Μπροστά μας ανοίγεται το φαράγγι και αριστερά μας ο κάμπος της Λαμίας και ο Μαλιακός κόλπος.

Οι γέφυρες και τα πέτρινα αρχιτεκτονικά της γραμμής στα στόμια των γαλαριών και των μικρών ρεμάτων είναι πραγματικά αξιοθαύμαστες, μα κι οι εργάτες που έφτιαξαν το μονοπάτι δεν έκαναν καθόλου πρόχειρη δουλειά. Στις στροφές έχουν γίνει έργα στήριξης των βράχων με ειδικές κατασκευές. Κοντοστεκόμαστε και θαυμάζουμε το μεράκι και τον μόχθο των ανθρώπων, που αντιμετώπισαν όλες τις φάσεις και τις προκλήσεις του έργου με τον ίδιο σεβασμό και την ίδια σοβαρότητα. Μάρτυρας αυτού είναι πως το μονοπάτι στέκει ανοιχτό και προσβάσιμο περισσότερο από έναν αιώνα μετά την κατασκευή του.

Περνάμε δύο μικρές γαλαρίες και το σκηνικό μας αλλάζει, γίνεται κατάφυτο. Βελανιδιές, κουμαριές, αγριοσυκιές και άλλα δέντρα συνοδεύουν τώρα το περπάτημα μας. Σήμερα ο καιρός είναι σχετικά μουντός και δεν εκμεταλλευόμαστε την προστασία που προσφέρουν αυτά τα δέντρα από τον ήλιο, τις ηλιόλουστες μέρες, όμως θα κάνουν σίγουρα την πεζοπορία πιο ευχάριστη και άνετη. Μετά από περίπου μιάμιση ώρα πεζοπορία το μονοπάτι συναντά τις γραμμές του τρένου. Εμείς σταθήκαμε τυχεροί, την ώρα που φτάσαμε στις γραμμές πέρασε το τοπικό τρένο της γραμμής Τιθορέα-Λιανοκλάδι, μια γραφική διαδρομή μέσα στο πράσινο που σίγουρα αξίζει να την κάνει κανείς αν έχει το κέφι και τη διάθεση. Σήμερα, η γραμμή αυτή δεν χρησιμοποιείται από την τακτική κυκλοφορία των τρένων καθώς έχει κατασκευαστεί άλλο σύγχρονο δίκτυο με διαφορετική χάραξη.

Ο σταθμός του Ασωπού βρίσκεται μέσα στο φαράγγι χωρίς ασφαλτοστρωμένη σύνδεση με τον  «πολιτισμό». Πριν την κατασκευή του νέου δικτύου ο σταθμός χρησίμευε για διασταυρώσεις τρένων και όχι για επιβατική κίνηση. Δίπλα στο εγκαταλειμμένο, σήμερα, πέτρινο κτίριο του σταθμού βρίσκονται και δύο μικρά σπιτάκια. Έρημα και αυτά φιλοξενούσαν κάποτε τους πάλαι ποτέ σιδηροδρομικούς. Κάνουμε ένα διάλειμμα στον σταθμό, ξετυλίγουμε το κολατσιό μας και ξεκουραζόμαστε για λίγο. Αναλογίζομαι πόσο πιο όμορφο αλλά και δύσκολο ήταν το ταξίδι με το τρένο την «αναλογικη» εποχή, όταν οι αποστάσεις ήθελαν χρόνο για να διανυθούν και οι διαδρομές περνούσαν όλες τις εναλλαγές της ελληνικής φύσης. Ειδικά το συγκεκριμένο σημείο κρύβει ιδιαίτερη μαγεία καθώς το τοπίο διατηρεί αναλλοίωτο όλο το μεγαλείο του και πέρα από τις σιδηροδρομικές γραμμές δεν υπάρχουν άλλες ανθρώπινες παρεμβάσεις.

Μετά το διάλειμμα, πήραμε τον δρόμο της επιστροφής. Και καθώς το μονοπάτι των σιδηροδρομικών κινείται σχεδόν στις πλαγιές του φαραγγιού του Ασωπού, αυτή τη φορά είπαμε να γυρίσουμε κάνοντας κυκλική πορεία μέσα από το ίδιο το φαράγγι. Γεμάτο με ιτιές, πλατάνια, πουρνάρια, δρυς, σκίνα, κουμαριές, κουτσοπιές αλλά και μέντες, ρίγανη, φλισκούνια, σπαθόχορτο και πάρα πολλά είδη λουλουδιών συνθέτει ένα τοπίο μοναδικό.

Κατεβήκαμε λίγο πιο κάτω από τον σταθμό για να βρούμε την κοίτη του ποταμού. Όπως τα περισσότερα φαράγγια η διάσχισή του ενδείκνυται τους καλοκαιρινούς και φθινοπωρινούς μήνες, ευτυχώς για μας όμως, η στάθμη του ποταμού είναι ευτυχώς χαμηλή και μας επιτρέπει σε ορισμένα σημεία να τον διασχίσουμε αναγκαστικά από μέσα. Ένα δεύτερο ζευγάρι παπούτσια είναι αναγκαίο αν επιλέξετε αυτόν τον δρόμο! Φτάσαμε στην αφετηρία μετά από περίπου δυόμιση ακόμα ώρες χαλαρό περπάτημα. Εναλλακτικά, μπορεί κανείς να επιστρέψει στην αφετηρία ακολουθώντας το ίδιο μονοπάτι προς τα πίσω.

Για όσους έχουν κέφι και διάθεση, η πεζοπορία συνεχίζεται και μετά τον σταθμό του Ασωπού, σε διαφορετικό μονοπάτι που οδηγεί μετά από άλλες περίπου δύο ώρες στην γραφική και ξακουστή Παύλιανη. Η διαδρομή συνεχίζει ανατολικά της Οίτης προς τον Σπερχειό ποταμό μέσω του οποίου φτάνει μέχρι το Μαλιακό κόλπο δημιουργώντας έναν τεράστιας σημασίας οικότοπο. Όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να αναζητήσουν τους σχετικούς πεζοπορικούς χάρτες.

Το φαράγγι, η άγρια φύση, οι πέτρινες γέφυρες του τρένου, οι γαλαρίες, τα μικρά ρέματα κάνουν αυτή τη διαδρομή ξεχωριστή και ιδιαίτερη. Το γεγονός ότι είναι εξαιρετικά βατή – προτείνεται μάλιστα για παιδιά και οικογένειες – αλλά και το ό,τι βρίσκεται σε απόσταση μόλις δύο ωρών από την Αθήνα την κάνουν ιδανική επιλογή για μια μονοήμερη απόδραση από το άστυ και σπουδαίο λόγο να την προσθέσετε στη λίστα των εκδρομών σας!

 

 

Προτάσεις

0
Shares

Σας αρέσει το site μας?

Ακολουθήστε μας στα social και δεν θα το μετανιώσετε...

0
Shares